hnakki <m. hnakka, hnakkar>: clatell m

hnakkur <m. hnakks, hnakkar>:

sella f (de muntar a cavall)

hnappa·gat <n. -gats, -göt>: trau m (forat de botó)

hnapp·laukur <m. -lauks, -laukar>:

porro m (planta Allium porrum) (→ blaðlaukur)

hnapp·sef* <n. -sefs, -sef>:

jonc negre (planta Schoenus nigricans)

hnappur <m. hnapps, hnappar>: 1. <GEN & takki> botó m (GEN & interruptor en forma de botó)
           gerið svo vel að festa þennan hnapp: podria cosir-me aquest botó?
           þrýstu á rauða hnappinn: pitja el botó vermell!
           hafa öðrum hnöppum að hneppa: <LOC FIG> tenir coses millors a fer
        2. (blómhnappur) poncella f (flor abans de descloure's)
        3. (brumhnappur) borró m (gemma)
        4. (þéttur hópur, þyrping) boldró m (grup aboldronat, esp. d'ovelles)

hnatta·kerfi <n. -kerfis, -kerfi>: sistema m solar

hnatt·hlýnun <f. -hlýnunar, no comptable>:

escalfament m global

hnatt·rænn, -ræn, -rænt <adj.>:

global

♦ hnattræn hlýnun: escalfament global

hnatt·væddur, -vædd, -vætt <adj.>:

globalitzat -ada

♦ í hnattvæddum heimi: en un món globalitzat

hnatt·væðing <f. -væðingar, no comptable>: 

globalització f

hnefa·fylli <f. -fylli (o: -fyllar), -fyllir (o: -fyllar): puny m (porció que cap dins un puny, grapat)
        ‘Hnefafylli af dollurum’ eftir Sergio Leone: ‘Per un grapat de dòl·lars’ d'en Sergio Leone



hnefa·högg <n. -höggs, -högg>: cop m de puny



hnefaleika·bardagi <m. -bardaga, -bardagar>: combat m de boxa



hnefaleika·hanski <m. -hanska, -hanskar>: guant m de boxa



hnefaleika·kappi <m. -kappa, -kappar>: (boxari) púgil m & f, boxador m, boxadora f



hnefaleika·keppni <f. -keppni, -keppnir>: campionat m de boxa



hnefaleika·klúbbur <m. -klúbbs, -klúbbar>: club m de boxa



hnefaleika·meistari <m. -meistara, -meistarar>: campió m de boxa, campiona f de boxa



hnefa·leikar <m.pl -leika>: boxa f
        Íslandsmeistaramót í hnefaleikum: campionat d'Islàndia de boxa



hnefa·leikari <m. -leikara, -leikarar>: boxador m, boxadora f



hnefaleika·mót <n. -móts, -mót>: torneig m de boxa



hnefaleika·unnandi <m. -unnanda, -unnendur>: (boxáhugamaður) afeccionat m a la boxa, afeccionada f a la boxa



hnefa·réttur <m. -réttar, no comptable>: <FIG> dret m del més fort



hnefi <m. hnefa, hnefar>: puny m (mà estreta & grapat)
        berjast með hnúum og hnefum: <LOC FIG> lluitar amb dents i ungles
        ekki fyrr en í fulla hnefana: <LOC FIG> no pas abans que l'aigua arribi al coll, en el darrer instant, quan ja no quedava més remei
        kreppa hnefann: serrar el puny, estrènyer el puny
        setja hnefann í borðið: <LOC FIG> pegar un cop de puny a la taula
        skammta e-m skít úr hnefa: <LOC FIG>: ésser un rata amb algú
        skammta e-m peninga úr hnefa: <LOC FIG>: ésser un rata amb algú, donar-li els diners a algú amb comptagotes
        standa ekki fram úr hnefa: <LOC FIG> ésser un nap-buf, ésser un tap de bassa
        steyta hnefann framan í e-n: mostrar-li el puny a algú
        sýna e-m hnefana: mostrar-li els punys a algú



hnegg <n. hneggs, no comptable>: renill m, renillada f, aïnada f, eguí m, arniet m



hneggja <hneggja ~ hneggjum | hneggjaði ~ hneggjuðum | hneggjað>: renillar, aïnar, eguinar (Mall.), guiscar (Men.)

hnellinn, hnellin, hnellið <adj.>:

1. (þybbinn, þrýstinn) rodanxó -ona, rabassut -uda i llambriner -a  (cepat o grassonet però àgil de moviments)

◊ Rósa í Niðurkotinu var rjóð í kinnum, hnellin, en ekki ýkja há: la Rósa de Niðurkot tenia les galtes vermelles i era rondaxona però no excessivament alta

2. (knár) vigorós -osa (robust, fort)

hnerra <hnerra ~ hnerrum | hnerraði ~ hnerruðum | hnerrað>: esternudar, fer un uís (Mall.)

hnerri <m. hnerra, hnerrar>:

esternut m, uís m (fl./pl.: uïssos) (Mall., Men.), atxem m (Bal.), atxim m (Men., Ross.)

hneta <f. hnetu, hnetur>: 1. (heslihneta) avellana f
        2. (valhneta) nou f, anou m
        3. (jarðhneta) cacauet m, cocovet m (Mall., ekki ritm./no lit.)



hnetu·brjótur <m. -brjóts, -brjótar>: trencanous m



hnetu·runni <m. -runna, -runnar>: avellaner m (arbre Corylus avellana)



hnetu·skurn <f. -skurnar, -skurnir>: clovella f (d'avellanes, de nous, de cacauets)
        nota grjót til að opna hnetuskurn: usar una pedra per encetar una clovella



hneykslan·legur, -leg, -legt: escandalós -osa

hneykslast <hneykslast ~ hneykslumst | hneykslaðist ~ hneyksluðumst | hneykslast>:

escandalitzar-se

♦ hneykslast á e-u: estar escandalitzat -ada (o: indignat -ada) per una cosa, estar alçurat -ada per una cosa (Mall., Men.)

hneyksli <n. hneykslis, hneyksli>: escàndol m
        hneykslið í kringum e-n ~ e-ð: l'escàndol al voltant de...
        hneykslið skók alla Svíþjóð: l'escàndol va sacsejar tota Suècia
        opinbert hneyksli: escàndol públic
        opinbert hneyksli: escàndol públic
        valda hneyksli: provocar un escàndol
        e-ð vekur ~ hefur vakið mikið hneyksli: una cosa causa ~ ha causat un gran escàndol
        e-ð verður hneyksli: una cosa es converteix en un escàndol
        þvílíkt hneyksli!: quin escàndol!
        það er hneyksli að <subj.>: és un escàndol que <subj.>
        það er hneyksli hvernig <ind.>: és un escàndol la manera com <ind.>




hneykslun <f. hneykslunar, no comptable>: indignació f



hneykslunar·steinn <m. -steins, -steinar>: <FIG> pedra f d'escàndol

hné <n. hnés, hné. Gen. pl.: hnjáa; dat.pl.: hnjám>:

genoll m (→ kné)

hné·djúpur, -djúp, -djúpt <adj.>:

que arriba fins als genolls

hnés·bót <f. -bótar, -bætur>:

sofraja f, garreta f

hné·skel¹ <f. -skeljar, -skeljar>:

ròtula f

hné·skel² <f. -skeljar, -skeljar>:

pagellida f (o: pitjallida, Mall.) (mol·lusc Patella vulgata)

hné·þófi <m. -þófa, -þófar>:

<MED> menisc m del genoll

♦ innri (o: miðlægir) hnéþófar: meniscos medials

♦ ytri (o: hliðlægur) hnéþófi: menisc lateral

hnignun <f. hnignunar, pl. no hab.>:

declivi m, decadència f

◊ “Hnignun ameríska heimsveldisins” eftir Denis Arcand: “El declivi de l'imperi americà” de Denis Arcand

♦ andleg hnignun: deteriorament mental, declivi mental (de persones que comencen a trabucar o mostrar signes de demència senil)

♦ hnignun siðmenningar: decadència civilitzatòria, decadència de [la nostra] civilització

♦ líkamleg hnignun: decadència física

♦ siðferðisleg hnignun: decadència moral

hnignunar·tími <m. -tíma, -tímar>: període m de decadència (esp. en la cultura o història d'un poble)

hnika <hnika ~ hnikum | hnikaði ~ hnikuðum | hnikað ║ e-u>:

moure una cosa de seu lloc, fer moure una cosa

◊ því að Guð lætur hótanir ekki hnika sér (ἀπειλεῖν:   ὅτι οὐχ ὡς ἄνθρωπος ὁ θεὸς ἀπειληθῆναι οὐδὲ ὡς υἱὸς ἀνθρώπου διαιτηθῆναι) eins og hann sé maður og lætur ekki tala um fyrir sér eins og maðurinn: car Déu no deixa pas que les amenaces el moguin de lloc com si fos un home, ni es deixa persuadir com un home

♦ hnika e-u út úr bílnum: moure envant i enrere una cosa per afluixar-ne la seva posició i poder-la treure de dins el cotxe

hnikast <hnikast ~ hnikumst | hnikaðist ~ hnikuðumst | hnikast ║ úr stað>:

moure's de lloc

◊ himinninn mun skjálfa og jörðin hnikast úr stað (rāˈʕaʃ   mi-mməˈqōm ~ רָעַשׁ מִמְּקוֹם:   wə-θirˈʕaʃ   hā-ˈʔārɛt͡s   mi-mməqōˈm-āḥ   bə-ʕɛˈβraθ   ʝəˈhwāh   t͡səβāˈʔōθ,   וְתִרְעַשׁ הָאָרֶץ מִמְּקוֹמָהּ--בְּעֶבְרַת יְהוָה צְבָאוֹת) vegna reiði Drottins allsherjar á degi brennandi heiftar hans: el cel s'estremirà, la terra es mourà del seu lloc per la còlera de Jahvè Cebaot, el dia de la seva ira ardent

hnikkja <hnikki ~ hnikkjum | hnikkti ~ hnikktum | hnikkt ║ höfði[nu]>:

capcinejar amb el cap. Variant ortogràfica antiquada de → hnykkja [höfðinu] “assentir amb el cap”

mot emprat especialment a la locució:

♦ hnikkja (→ hnykkja) til e-s höfðinu: assentir amb el cap a algú (→ kinka kolli)

♦ hann hnikti (= hnykkti) stöðugt til höfðinu til að <+ inf.>: assentia contínuament amb el cap per a <+ inf.>

hnipra <hnipra ~ hniprum | hnipraði ~ hnipruðum | hniprað ║ sig saman>:

arraulir-se

hnita·kerfi <n. -kerfis, -kerfi>:

sistema m de coordenades

♦ Kartesíska hnitakerfið: sistema m de coordinades cartesianes

hnita·rúmfræði <f. -rúmfræði, no comptable>:

<MAT> geometria analítica (o: cartesiana; o: coordenada)

hnit·miðaður, -miðuð, -miðað: <FIG> incisiu -iva



hnitti·legur, -leg, -legt: a propòsit, adient
        hnittilegt svar: una resposta adient (o: clavada)



hnittinn, hnittin, hnittið: enginyós -osa, agut -uda (intel·ligent i alhora divertit en les dites, respostes etc.)



hnittni <f. hnittni, no comptable>: enginy m, agudesa f (en les dites, respostes etc.)

hnífs·bakki <m. -bakka, -bakkar>:

cas m de ganivet[a]

hnífs·stunga <f. -stungu, -stungur. Gen. pl.: -stungna>:

ganivetada f

hnífur <m. hnífs, hnífar>: 1. <GEN> ganiveta f, ganivet m, <LIT> coltell m
        2. (skurðhnífur) bisturí m (de cirurgià)

hnífa·par <n. -pars, -pör>: 1. (hnífur & gafall) ganivet i forquilla, ganivet i forqueta (Bal.)
       2. (mataráhöld)  cobert m (ganivet, forquilla, culleres)
          hnífapör: coberts m.pl, coberteria f

hníga <hníg ~ hnígum | hneig ~ hnigum | hnigið>:

desplomar-se (caure suaument o lentament, p.e., una persona que cau desmaiada o morta o un arbre en caure quan l'han tallat)

◊ báran rís og hnígur: l’onada s'encrespa i es desploma, l'ona puja i baixa

◊ er nokkuð annað fyrir hendi en að falla á kné meðal hinna fjötruðu eða hníga meðal hinna vegnu (nāˈφal, נָפַל : wə-ˈθaħaθ   hărūˈɣīm   ʝipˈpɔlū, וְתַחַת הֲרוּגִים יִפֹּלוּ)?: que hi ha res més que caure de genolls entre els [captius] encadenats o bé caure entre els morts?

◊ já, hljóð heyri ég, eins og í jóðsjúkri konu, angistaróp, eins og í konu, sem er að ala fyrsta barnið, óp dótturinnar Síonar, sem stendur á öndinni af kvölum og breiðir út hendurnar: "Ó, vei mér, því að örmagna hnígur sál mín fyrir morðingjum (ʕāˈʝēφ, עָיֵף : ʔōi̯־ˈnāʔ   l-ī   kī־ʕāʝəˈφāh   naφˈʃ-ī   lə-hɔrˈɣīm, אוֹי-נָא לִי, כִּי-עָיְפָה נַפְשִׁי לְהֹרְגִים)": sí, sento crits coms els d'una dona de part, crits d'angoixa com els d'una dona que infanta el seu primer fill, el crit de la filla de Sió que panteixa pels turments i estén les mans [cridant]: “Oh, ai de mi, car la meva ànima cau extenuada davant els assassins!”

◊ sjá, hinn alvaldi, Drottinn allsherjar afsníður laufkrónuna voveiflega. Hin hávöxnu trén eru höggvin og hin gnæfandi hníga til jarðar (ʃāˈφēl, שָׁפֵל : wə-ha-ggəβɔˈhīm   ʝiʃˈpālū, וְהַגְּבֹהִים יִשְׁפָּלוּ): vet ací el totpoderós, Jahvè-Cevaot, que esbranca la corona de l'arbre violentament. I els arbres alts són tallats, i els [més] elevats cauen a terra

◊ hann hné fyrir fætur henni (kāˈraʕ, כָּרַע : bēi̯n   raɣˈlɛi̯-χā   kāˈraʕ, בֵּין רַגְלֶיהָ, כָּרַע), féll út af og lá þar. Hann hné (kāˈraʕ, כָּרַע : bēi̯n   raɣˈlɛi̯-χā   kāˈraʕ, בֵּין רַגְלֶיהָ, כָּרַע) fyrir fætur henni, féll út af, þar sem hann hné niður (kāˈraʕ, כָּרַע : ba-ʔăˈʃɛr   kāˈraʕ, בַּאֲשֶׁר כָּרַע), þar lá hann dauður: s’ha desplomat als seus peus, ha caigut, ha quedat estés allà. S'ha desplomat als seus peus, ha caigut i allà on s'és desplomat, allà és romàs mort

◊ ég molaði þá sundur, þeir máttu eigi upp rísa, þeir hnigu (nāˈφal, נָפַל : ʝippəˈlū   ˈtaħaθ   raɣˈlāi̯, יִפְּלוּ, תַּחַת רַגְלָי) undir fætur mér: els he trossejat i no han pogut refer-se, han caigut sota els meus peus

◊ lát þá hverfa eins og vatn, sem rennur burt; miði hann örvum sínum á þá, þá hníga þeir (mūl, מוּל : kəˈmō   ʝiθmɔˈlālū, כְּמוֹ יִתְמֹלָלוּ), eins og snigillinn, sem rennur í sundur og hverfur, ótímaburður konunnar, er eigi sá sólina: que es dissipin com l'aigua que s'escola; que els apunti amb les seves fletxes i cauran a terra com el llimac que es fon i desapareix, [com] l'avortó de la dona que no ha vist el sol

♦ sólin hnígur [til viðar]: el sol es pon, el sol es colga, el sol arriba a l'ocàs

♦ hníga að e-u: penjar cap a una cosa

♦ öll rök hníga að því að <+ subj.>: tots els indicis apunten (o: indiquen; o: donen ~ porten a creure) que <+ ind.>

◊ húmar að kveldi, hljóðnar dagsins ys, ǁ hnígur að ægi gullið röðulblys. ǁ Vanga minn strýkur blærinn blíðri hönd, ǁ og báran kveður vögguljóð við fjarðarströnd. ǁ Ég er þreyttur, ég er þreyttur, ǁ og ég þrái svefnsins fró. ǁ Kom, draumanótt, með fangið fullt af friði og ró: es va fent de vespre. El brogit del dia es va apagant. La torxa del sol penja sobre l'horitzó marí. Un oratjol acaricia amb mà suau les meves galtes i l'ona canta un vou-veri-vou a la costa del fiord. Estic cansat, estic cansat i deleixo el conhort de la son. Vine, nit de somnis, amb els teus braços plens de pau i sossec

♦ hníga af hesti sínum: deixar-se caure del seu cavall

♦ hníga dauður: caure (o: tombar) mort -a

◊ í þessari eyðimörk skuluð þér dauðir hníga (nāˈφal, נָפַל : ba-mmiδˈbār   ha-zˈzɛh   ʝippəˈlū   φiɣrēi̯-ˈχɛm, בַּמִּדְבָּר הַזֶּה יִפְּלוּ פִגְרֵיכֶם), allir þér, sem taldir voruð, með fullri tölu, frá tvítugs aldri og þaðan af eldri, þér sem möglað hafið í gegn mér: caureu morts en aquest desert, tots vosaltres, que heu estat enregistrats, de qui s'ha fet el cens complet, de vint anys en amunt, i que heu murmurat contra mi

◊ en sjálfir skuluð þér dauðir hníga í þessari eyðimörk (nāˈφal, נָפַל : ū-φiɣrēi̯-ˈχɛm   ʔatˈtɛm   ʝippəˈlū   ba-mmiδˈbār   ha-zˈzɛh, וּפִגְרֵיכֶם, אַתֶּם--יִפְּלוּ, בַּמִּדְבָּר הַזֶּה): i vosaltres mateixos caureu morts en aquest desert

♦ hníga í bálið: caure a la foguera, ésser consumit -ida per la foguera, ésser incinerat -ada

◊ fyrir því, eins og eldsloginn eyðir stráinu og heyið hnígur í bálið (rāˈφāh, רָפָה : wa-ħăˈʃaʃ   lɛhāˈβāh   ʝirˈpɛh, וַחֲשַׁשׁ לֶהָבָה יִרְפֶּה), svo skal rót þeirra fúna og blóm þeirra feykjast sem ryk, af því að þeir hafa hafnað lögmáli Drottins allsherjar og fyrirlitið orð Hins heilaga í Ísrael: per això, així com la llengua de foc devora la palla i el fenc desapareix en la foguera, així es podrirà llur arrel i llur flor serà esbufada com la pols perquè han rebutjat la llei de Jahvè-Cevaot i han menyspreat la paraula del Sant d'Israel

♦ hníga í dauðann ~ dauðaþögn: inclinar-se cap a la mort

◊ því að hús hennar hnígur í dauðann (ˈʃūaħ, שׁוּחַ : kī   ˈʃāħāh   ʔɛl־ˈmāwɛθ   bēi̯ˈθā-ḥ, כִּי שָׁחָה אֶל-מָוֶת בֵּיתָהּ), og brautir hennar liggja niður til framliðinna: perquè la seva casa s'enfonsa cap a la Mort i les seves roderes ho fan cap als difunts

♦ hníga í dá: caure en defallença

◊ fyrir ógnun þinni, Jakobs Guð, hnigu bæði vagnar og hestar í dá (rāˈδam, רָדַם : nirˈdām   wə-ˈrɛχɛβ   wā-ˈsūs, נִרְדָּם, וְרֶכֶב וָסוּס): davant la teva amenaça, Déu de Jacob, carros i cavalls han caigut en defallença

♦ hníga í djúpið: enfonsar-se fins a l'abís

◊ þeir hófust til himins, hnigu í djúpið (ʝāˈraδ, יָרַד : ʝērəˈδū   θəhōˈmōθ, יֵרְדוּ תְהוֹמוֹת), og þeim féllst hugur í háskanum: [les onades] s'elevaven fins al cel, baixaven fins a l’abisme, i [als mariners], llur cor els feia figa en el perill

♦ hníga í duftið: baixar a la pols, morir

◊ fer hún (ʝāˈraδ, יָרַד : tēˈraδnāh, תֵּרַדְנָה) með mér til undirheima? Hnígum við saman í duftið (nāˈħaθ, נָחַת : ʔim־ˈʝaħaδ   ʕal־āˈφār   ˈnāħaθ, אִם-יַחַד עַל-עָפָר נָחַת)?: davallarà amb mi a la Xeol? Baixarem plegats a la pols?

◊ já, fyrir honum munu öll stórmenni jarðar falla fram, fyrir honum munu beygja sig allir þeir er hníga í duftið (ʝāˈraδ, יָרַד : lə-φāˈnā-u̯   ʝiχrəˈʕū   kāl־ʝōrəˈδēi̯   ʕāˈφār, לְפָנָיו יִכְרְעוּ, כָּל-יוֹרְדֵי עָפָר): sí, tots els grans senyors de la terra es prostraran davant ell, s'inclinaran davant ell tot els qui baixen a la pols

♦ sólin hnígur í sæinn: el sol es colga dins la mar

♦ hníga í valinn: caure en el camp de batalla

◊ fremstur af þjóðunum er Amalek, en að lyktum hnígur hann í valinn (ʔāˈβaδ, אָבַד : wə-ʔaħărīˈθ-ō   ʕăˈδēi̯   ʔɔˈβēδ, וְאַחֲרִיתוֹ עֲדֵי אֹבֵד): Amalec és el primer dels pobles, però al final caurà en el camp de batalla

◊ vei, hver mun fá lífi haldið, er Guð lætur þetta að bera! Og skip koma vestan frá Kýpur, og þau lægja Assúr og þau lægja Eber. En hann mun og hníga í valinn (ʔāˈβaδ, אָבַד : wə-ɣam־ˈhūʔ   ʕăˈδēi̯   ʔɔˈβēδ, וְגַם-הוּא, עֲדֵי אֹבֵד): oh, qui podrà mantenir la vida quan Déu farà que això passi! I vindran vaixells de ponent, de Xipre (Quittim), i rebaixaran Assur (Aixxur) i rebaixaran Eber (Éver). Ell, emperò, també caurà en el camp de batalla

♦ hníga niður: desplomar-se al terra, caure [rodó -ona ~ estès -esa] al terra

◊ en Jehú þreif boga sinn og skaut Jóram milli herða, svo að örin gekk í gegnum hjartað, og hné hann niður (kāˈraʕ, כָּרַע : wa-i̯ʝiχˈraʕ   bə-riχˈb-ō, וַיִּכְרַע, בְּרִכְבּוֹ) í vagni sínum: però en Jehú (Iehú) va tibar el seu arc i va endevinar en Joram (Iehoram) entre les espatlles de manera que la fletxa li travessà el cor i va caure estès al seu carro

◊ kraminn hnígur hann niður (ʃāˈħah, שָׁחַח : wa-ddāˈχah   ʝāˈʃɔaħ, וַדָּכַה יָשֹׁ֑חַ), hinn bágstaddi fellur (nāˈφal, נָפַל : wə-nāˈφal   ba-ʕăt͡sūˈmā-u̯   ħɛlkāˈʔīm, וְנָפַ֥ל בַּ֝עֲצוּמָ֗יו חֶלְכָּאִים) fyrir klóm hans: esclafat, s'aclofa a terra, l'infortunat cau a les seves urpes

◊ eyðandi Móabs og borga hans kemur þegar, og úrval æskumanna hans hnígur niður (ʝāˈraδ, יָרַד : ū-miβˈħar   baħūˈrā-u̯   ʝārəˈδū   la-tˤˈtˤāβaħ, וּמִבְחַר בַּחוּרָיו יָרְדוּ לַטָּבַח) til slátrunar - segir konungurinn. Drottinn allsherjar er nafn hans: el destructor de Moab i les seves ciutats ja s'acosta i la flor dels seus joves s'acota per a la degolla. Així ho diu el Rei. El seu nom és Jahvè-Cevaot

◊ augu mín daprast af gráti, ég ólga hið innra og galli mínu er úthellt á jörðina sökum tortímingar dótturinnar, þjóðar minnar, börn og brjóstmylkingar hníga magnþrota niður (ʕāˈtˤaφ, עָטַף : ˌbē-ʕāˈtˤēφ   ʕōˈlēl   wə-ʝōˈnēq   bi-rəħɔˈβōθ   qiˈrjāh, בֵּעָטֵף עוֹלֵל וְיוֹנֵק, בִּרְחֹבוֹת קִרְיָה) á strætum borgarinnar: els ulls se'm consumeixen de llàgrimes, bullo en el meu interior, i la meva bilis és vessada a terra a causa de la gran destrucció de la filla del meu poble! Els infants i nadons cauen, defallits, pels carrers de la ciutat

◊ börnin misstu móðinn, konur og unglingar urðu örmagna af þorsta og hnigu niður (πίπτειν, καὶ ἔπιπτον ἐν ταῖς πλατείαις τῆς πόλεως καὶ ἐν ταῖς διόδοις τῶν πυλῶν) á strætum borgarinnar og í súlnagöngum, svo nærri var að þreki þeirra gengið: els seus infants perdien el coratge, les dones i els joves perdien les forces, de tanta set que passaven; i queien per les places de la ciutat i als pòrtics; tant s'eren exhaurides llurs forces

◊ nú getur enginn komið okkur til hjálpar heldur hefur Guð selt (πιπράσκειν, πέπρακεν) okkur óvinum á vald og munum við hníga niður (καταστρωννύναι, (καταστρωννύειν), τοῦ καταστρωθῆναι ἐναντίον αὐτῶν ἐν δίψῃ καὶ ἀπωλείᾳ μεγάλῃ) fyrir augum þeirra í sárustu eymd og örmagna af þorsta: ara ningú no pot acudir a ajudar-nos ans Déu ens ha venut al poder dels nostres enemics i caurem en terra davant ells, en la misèria més dolorosa i esgotats per la set

♦ hníga niður af þreytu: caure retut de cansament

♦ hníga niður meðvitundarlaus: desplomar-se desmaiat a terra

♦ hníga niður í yfirlið: desplomar-se desmaiat a terra

♦ hníga niður örendur [til jarðar]: desplomar-se mort [a terra]

hnjá·liður <m. -liðs (o: -liðar), -liðir>:

articulació f del genoll

hnjúkur <m. hnjúks, hnjúkar>:

pic m, cimal m (de puig, de muntanya)

hnoða·bergsóley <f. -bergsóleyjar, -bergsóleyjar>:

vidalba f, vidiella blanca, herba f de llagues, manxiula f, bressol m de Maria (planta Clematis vitalba)

hnoð·netla <f. -netlu, -netlur. Gen. pl.: -netla>:

morella roquera, blet m de paret, [herba f] caragolera, herba roquera, rocamollera f, morellosa f, herba f del cargol, herba f de Sant Pere, granadella f (planta Parietaria judaica syn. Parietaria officinalis ssp. judaica syn. Parietaria diffusa syn. Parietaria ramiflora)

hnokinn, hnokin, hnokið <adj.>:

corbat -ada

hnoss¹ <f. hnossar, hnossir>:

variant de → hnoss³ ‘joiell, joia, objecte preciós’

◊ en hver mun hljóta allar hnossir Ísraels (kāl־ħɛmˈdaθ ʝiɕrāˈʔēl, כָּל-חֶמְדַּת יִשְׂרָאֵל), hver nema þú og öll ætt föður þíns?: i, qui rebrà tots els tresors d'Israel? Qui si no tu i tot el llinatge de ton pare?

◊ hann útvaldi handa oss óðal vort, fremdarhnoss Jakobs (gəˈʔōn   ʝaʕăˈqɔβ, גְּאוֹן יַעֲקֹב), sem hann elskar: i ens ha escollit la nostra heretat, la glòria d'en Jacob, que ell estima

Hnoss² <f. Hnossar, no comptable>:

<MITOL> Hnoss f, Hnossa f (germànic comú ← *xnʊssiz, emparentat amb hnjóða ‘batre’ fet que situaria la deessa en el marc de les feines d'orfebreria. L'Snorri l'esmenta a la Gylfaginning 35, als Skáldskaparmál 20 i 37, i a la Ynglinga saga 10 com a filla de n'Óður i na Freyja. També apareix esmentada a les þulur 434 i 435; en aquesta darrera þula i a la Ynglinga saga 10, apareix esmentada al costat d'una germana anomenada Gørsimi o Gersimi -modern: Gersemi-)

◊ grét ok at Óði gulli Freyja. Heiti eru hennar Hjǫrn (variant: Hǫrn), Þrungra Sýr Skjálf Gefn ok it sama Mardǫll. Dœtr eru hennar Hnoss (Joiell) ok Gørsimi (Joia): La Freyja també li va plorar or a l'Óðr. Els noms d'ella són Hjǫrn, Þrungra, Sýr, Skjálf, Gefn, i igualment Mardǫll. Les filles d'ella són la Hnoss i la Gørsimi (variants: Gersimi, i, variant moderna: Gersemi)

◊ Freyja hélt þá upp blótum því að hún ein lifði þá eftir goðanna og varð hún þá hin frægsta svo að með hennar nafni skyldi kalla allar konur tignar, svo sem nú heita frúvur. Svo hét og hver freyja yfir sinni eigu en sú húsfreyja er bú á. Freyja var heldur marglynd. Óður hét bóndi hennar. Dætur hennar hétu Hnoss og Gersemi. Þær voru fagrar mjög. Af þeirra nafni eru svo kallaðir hinir dýrstu gripir: aleshores la Freyja va mantenir la celebració dels sacrificis, car dels déus només restava viva ella i aleshores esdevingué celebèrrima, de manera que totes les dones de paratge s'han designat amb el seu nom, les quals actualment encara es diuen frúvur. [De llavors ençà,] qualsevol dona que tingui cabal s'ha anomenat d'aquesta manera, i la dona, que té sota seu un mas, es diu húsfreyja. La Freyja era força vel·leïtosa. El seu home nomia Óður. Les filles de la Freyja es deien Hnoss i Gersemi. Eren molt belles. Les joies més precioses es designen amb llurs noms

hnoss³ <n. hnoss, hnoss>:

1. (skartgripur, gersemi) objecte preciós, joiell m

◊ ævidagar vorir eru sjötíu ár og þegar best lætur áttatíu ár, og dýrasta hnossið (sense equivalència amb l'original hebreu que fa: יְמֵי-שְׁנוֹתֵינוּ בָהֶם שִׁבְעִים שָׁנָה, וְאִם בִּגְבוּרֹת שְׁמוֹנִים שָׁנָה-- וְרָהְבָּם, עָמָל וָאָוֶן: כִּי-גָז חִישׁ, וַנָּעֻפָה; en realitat, el mot islandès tradueix el mot hebreu ˈrɔhaβ~רֹהַב: wə-rāhəbˈbā-m, וְרָהְבָּם) er mæða og hégómi, því að þeir líða í skyndi og vér fljúgum burt: els dies de les nostres vides fan setanta anys i quan va millor, vuitanta anys, i el joiell més valuós és neguit i vanitat, car s'escolen de pressa i nosaltres ens n'anem volant (la nova traducció, doncs, reprèn el text de la traducció anterior, que fa: ævidagar vorir eru sjötíu ár og þegar best lætur áttatíu ár, og dýrsta hnossið er mæða og hégómi, því að þeir líða í skyndi og vér fljúgum burt; la traducció alemanya del 1929 fa: Die Tage unserer Jahre sind für sich siebzig Jahre, und wars in Kräften, sinds achtzig Jahre, und ihr Ungestüm ist Mühsal und Harm, wenns mäht, eilends, entfliegen wir; la traducció castellana del 1611 (5371) fa: Días de nuestros años [son] en ellos setenta años: y si en barraganías, ochenta años; y su fortaleza [es] afán y trabajo: porque se tajó aína y ya volamos; la traducció de la Bíblia de Montserrat fa: ni que visquéssim setanta anys, i els més forts fins als vuitanta, al capdavall, són de fatigues inútils, s'escolen de pressa, i ens en anem volant; i, ja per acabar, la traducció interconfessional fa: ni que visquéssim setanta anys, i els més forts fins a vuitanta, al capdavall són de fatigues inútils, s'escolen de pressa, i passem volant)

◊ sé auður æskilegt hnoss (τὸ κτῆμα κτήματος, ἐπιθυμητὸν κτῆμα ἐν βίῳ) í lífinu, hvað er þá dýrmætara en spekin sem kemur öllu til leiðar?: si la riquesa és un bé desitjable en la vida, què hi pot haver de més preciós que la Saviesa que fa totes les coses?

◊ berið hnossir fram ǀ Húnkonunga! ǁ hefir þú okkr hvatta ǀ at hiǫrþingi: porteu[-nos] els arreus dels reis dels huns! Ens has esperonat [a anar] al þing de les espases!

◊ fiǫlð man ec bǫlva ǀ †. . .† ǁ Beittu, Sigurðr, ǀ inn blacca mar, ǁ hest inn hraðfœra, ǀ láttu hinig renna! ǁ sitr eigi hér ǀ snør né dóttir, ǁ sú er Guðrúno ǀ gæfi hnossir: recordo un gran nombre d'infortunis †. . .†. Sigurd! Embrida el cavall negre, el cavall de galop ràpid. Fés-lo córrer cap aquí! Aquí ja no hi seu ni nora ni filla que puguin donar les joies a la Guðrún

◊ hverr vildi mér ǀ hnossir velia, ǁ hnossir velia ǀ oc hugat mæla, ǁ ef þeir mætti mér ǀ margra súta ǁ trygðir vinna, ǀ né ec trúa gerðac: cadascun volia regalar-me objectes preciosos, regalar-me objectes preciosos i dir-me paraules afables, [volien veure] si podrien aconseguir-me conhort a les moltes de penes, però jo no els creia pas (vocabulari: #1. hugat: cf. Kuhn 1968³:107 sub voce hyggja: dazu hugat erhofftes, angenehmes (Gðr. II 20). Semànticament, quedaria molt bé esmenar aquest mot en *huggat ‘Tröstendes, Getröstetes’; #2. trygðir: cf. Kuhn 1968³:206 sub voce trygð -amb cautela-: 4. buße od. trost (Guðr. II 20)?. ; #3. hnossir: aquí potser en un sentit ampli: objectes preciosos. ; #4. velja: cf. Kuhn 1968³:219 sub voce velja: velja e-m e-t jmdm etw. auswählen (u. schenken: Vsp. 29, HHv. 42, Gðr. II 20))

◊ "getr þú þess, Atli, ǀ gerðir svá fyrri: ǁ móður tókt mína ǀ oc myrðir til hnossa, ǁ svinna systrungo ǀ sveltir þú í helli; ǁ hlœgligt mér þat þykkir, ǀ er þú þinn harm tínir, ǁ goðom ek þat þakka, ǀ er þér gengz illa": Atli, ho esmentes, [però fores el qui] ho va fer primer: vares capturar ma mare i la matares per heure'n els tresors i feres morir de fam la llesta tia dins una cova. [Per això] em sembla ridícul que planyis el teu dolor. Regracio els déus perquè et va malament

♦ hljóta hnossið: <LOC FIG> endur-se'n la penyora, guanyar el capítol, ficar-s'ho a la butxaca, obtenir el premi

♦ hreppa hnossið: <LOC FIG> endur-se'n el premi (o: la victòria), vèncer

2. (FIG = dýrgripur & unaður, góðgæti) delícia f, tresor m (exquisidesa & joia o perla en sentit figurat)

◊ komum nú og njótum þeirra gæða sem tiltæk eru ǁ og neytum heimsins hnossa með æskumóði: anem, doncs, i gaudim de les béns que són al nostre abast i assaborim les delícies del món amb ardor de joventut

◊ látið þá ekki taka af yður hnossið (θέλων -έλοντος, θέλων ἐν ταπεινοφροσύνῃ), sem þykjast af auðmýkt sinni og engladýrkun og státa af sýnum sínum: no deixeu que us prenguin el premi els qui es vanten de llur humilitat i de professar culte dels àngels i fan ostentació de llurs visions

3. (lán, hamingja, gæfa) bona sort (fortuna propícia)

hnoss·gæti <n. -gætis, no comptable>:

<CULIN> exquisidesa f, llaminadura f

hnoss·gætur, -gæt, gætt <adj.>:

<CULIN> exquisit -ida

(†) hnot¹ <f. hnotar, hnetur>:

nou f, anou m (Mall., Men.) (fruit de l'arbre Juglans regia)

hnot² <f. hnotar, hnotir (o: hnotur)>:

(smáhnykill) rodet m, cabdell petit (de cinta d'empaquetar, de fil, etc.)

hnotbrodda·jurt <f. -jurtar, -jurtir>:

volantí m, llapó m, coa f de mart (planta Ceratophyllum demersum) (→ hnotkransblað)

hnot·fura <f. -furu, -furur>:

pi bo, pi m de llei, pi m de pinyes, pi m de pinyons, pi ver (Mall.), pi campaner (Eiv.) (arbre Pinus pinea)

hnot·gæsajurt <f. -gæsajurtar, -gæsajurtir>:

camamilla f pudent, segura f, camamil·la pudenta (Mall., Men.) (planta Anthemis cotula)

hnotkrans·blað <n. -blaðs, -blöð>:

volantí m, llapó m, coa f de mart (planta Ceratophyllum demersum)

(†) hnot·skurn <f. -skurnar, -skurnir>:

clovella f (d'avellana, de nou, de cacauet) (→ hnetuskurn) 

hnubbi <m. hnubba, hnubbar>:

damà m (fl./pl.: damans) roquer (mamífer Procavia capensis syriaca) (→ klettagreifingi)

hnugginn, hnuggin, hnuggið <adj.>:

capbaix -a, trist -a, moix -a, abatut -uda, depre

hnullunga·hraun <n. -hrauns, -hraun, pl. no hab.>:

lava f en (o: de) blocs, blocklava f

hnullungur <m. hnullungs, hnullungar>: 

<GEOL> còdol m, palet m, cantal m, bòtil m (Mall.) 

hnupl <n. hnupls, pl. no hab.>:

furt m

hnupla <hnupla ~ hnuplum | hnuplaði ~ hnupluðum | hnuplað ║ e-u>:

furtar una cosa

hnupl·samur, -söm, -samt <adj.>:

inclinat -ada al furt

◊ áminn þræla, að þeir séu undirgefnir húsbændum sínum og í öllu geðþekkir, ekki svörulir, ekki hnuplsamir, heldur skulu þeir...: exhorto els serfs a ésser submisos a llurs amos i a complaure'ls en tot, a no contradir-los, ni a furtar-los res, sinó a...

hnusa <hnusa ~ hnusum | hnusaði ~ hnusuðum | hnusað ║ af e-m>:

ensumar algú

♦ hnusa út í loftið: ensumar [en l'aire] (fins a identificar i estar segur d'una olor que hom percep)

hnúð·hæna <f. -hænu, -hænur. Gen. pl.: -hæna>:

fotja banyuda, fotja f de banyetes (Val.) (ocell Fulica cristata)

hnúð·kál <n. -káls, -kálhöfuð>:

colrave m (planta Brassica oleracea var. gongylodes)

hnúð·lax <m. -lax, -laxar>:

salmó geperut, salmó m rosa [amb gep] (peix Oncorhynchus gorbuscha)

hnúð·svanur <m. -svans, -svanir>:

cigne mut (ocell Cygnus olor)

hnúka·þeyr <m. -þeys, pl. no hab.>:

vent catabàtic tebi

hnúkur <m. hnúks, hnúkar>: cim m (de puig)

hnúta·fræði <f. -fræði, no comptable>:

<MAT> teoria f dels nusos

hnúta·svipa <f. -svipu, -svipur. Gen. pl.: -svipna o: -svipa>:

1. <GEN> fuet m de nusos

♦ rússnesk hnútasvipa: cnut m

2. <RELIG> deixuplines f.pl

hnút·grúpa <f. -grúpu, -grúpur>:

<MAT> grup m de nusos

hnútu·kast <n. -kasts, -köst>:

<FIG> llançament m de merda (llançament d'acusacions, calúmnies etc. sobre l'adversari, p.e., en debats polítics)

hnútur <m. hnúts, hnútar>:

1. <GEN & hraðaeining um hraða & hnúskur eða hnúður í viði eða á plöntustöngli & MAT> nus m, nuc m (Val.), nuu m (Mall., Eiv.) <GEN & unitat de velocitat & a la fusta & MAT> 

♦ X hnútar á klukkustund: <NÀUT> X nusos per hora

♦ ég fékk hnút í maganum: <LOC FIG> se'm va fer un nus a l'estómac (l'angoixa em va fer sentir un pes a l'estómac)

♦ búa vel um hnútana: <LOC FIG> deixar ben lligada una cosa, fer una cosa de manera ben feta i segura

♦ fara í hnút: <LOC FIG> #1. (verða vandræðalegur) amoïnar-se, sentir-se molt incòmode -a o torbat -ada; #2. (verða ósammvinnuþýður) deixar de mostrar-se cooperatiu -iva

♦ gordíski (o: gorðneski) hnúturinn: el nus gordià (→ gordíonshnútur)

♦ leysa gordíska (o: gorðneska) hnútinn <með því að + inf.>: desfer el nus gordià <[tot] + ger.>

♦ hnýta  (o: binda) hnút: fer un nus

♦ höggva á hnútinn: <LOC FIG> tirar pel dret, tallar el nus [gordià]

♦ leysa hnút: desfer un nus

◊ en svo er að segja, sem ótrúlegt mun þykja, að engan knút fékk hann leyst: i hem de dir, per més increïble que sembli, que no va poder desfer cap nus

♦ hnútur losnar ~ raknar: un nus es desfà

♦ ríða hnút: fer un nus

◊ Sigurður konungur segir: "Fór eg í ferð þeirri lengst út til Jórdanar og lagðist eg yfir ána. En út á bakkanum er kjarr nokkuð en þar á barrinu reið eg knút og mælti eg svo fyrir að þú skyldir leysa bróðir eða hafa ellegar þvílíkan formála sem þar var á lagður": el rei Sigurður li va dir:“el lloc més llunyà al qual vaig arribar en aquest viatge fou el riu Jordà i el vaig travessar nedant. I al coster de l'altra vorera hi ha un bosquet i a les agulles d'un pi hi vaig fer un nus i hi vaig pronunciar unes paraules [imprecatòries] perquè tu, germà, el desfessis o que, altrament, es complís en tu el formáli o imprecació que hi vaig imposar”

◊ Eysteinn konungur segir: "Eigi mun eg leysa þann knút er þú reiðst mér en ríða mátti eg þér þann knút er miklu síður fengir þú leyst, þá er þú sigldir einskipa í her minn, þá er þú komst í land": el rei Eysteinn li va replicar: “no desfaré pas el nus que tu m'hi vares nuar, però puc haver-te'n nuat un jo a tu -que tu podràs desfer molt menys que jo el teu- quan tu vares arribar amb un sol vaixell a la meva flota en tornar al regne”

◊ en þar sem þú hrósaðir góðgerningum þínum, er þú sóttir gröf drottins, þá ætla eg mér eigi skulu minna vega, er eg lét setja hreinlífismannalíf ok staðinn þar með. En það er þú reiðst knútinn, þá sýnist mér, að mátt hefði svo verða, að eg ríða þér þann knút, er þú værir aldrigi síðan konungur að Noregi; fórst svo fyrst úr landinu, að þér var féfátt, og gerðum við Ólafur konungur þig í brott sem systur okkra, en eigi náir þú svo landinu, að eg leysa þann knútinn. Líti nú vitrir menn á, hvað þú hefir umfram, og vita skulu þér það, gullhálsarnir, að menn munu enn jafnast við yður í Noregi: i ja que t'has vantat de les teves bones obres quan vares visitar el sepulcre del Senyor, crec que el meu mèrit no ha estat pas inferior al teu quan vaig fer construir un monestir i una església ensems amb ell (sembla que s'estigui referint a la fundació del monestir benedictí de Bergen, el Munkeliv kloster, fundat per l'Eysteinn el 1110, i la Mikaelskirke, l'església del monestir, consagrada a l'arcàngel sant Miquel). I, pel que fa al nus que m'hi vares fer, em sembla que jo et podria haver fet a tu un nus tal perquè no tornessis a ésser mai més rei de Noruega. Quan vares deixar el regne, no tenies gens de diners i el rei Olau i jo et vam dotar de la mateixa manera que ho vam fer amb la nostra germana, i no desfaré el meu nus perquè et puguis fer càrrec [de nou] del regne. I ara, que els savis mirin i considerin en què m'ultrapasses tu a mi [en mèrits]. Vosaltres, senyoritingos, us n'adonareu que a Noruega encara hi ha homes que poden provar-se amb vosaltres“ (vocabulari: #1. hreinlífismannalíf: hàpax legòmenon, sinònim de: munklíf ‘monestir’; #2. staðr: cf. Baetke 19874, pàg. 595: 5. Stätte mit kirchlichen Einrichtungen; Kloster; Bischofssitz; Kirche mit Priestersitz (auf Island); #3. gullháls: cf. Baetke 19874, pàg. 216: „Geldsack“ (von einem Reichen) )

◊ þeir Rǫgnvaldr jarl fóru þá ór Akrsborg ok sóttu alla hina helgustu staði á Jórsalalandi. Þeir fóru allir til Jórdánar ok lauguðusk þar. Þeir Rǫgnvaldr jarl ok Sigmundr ǫngull lǫgðusk yfir ána ok gengu þar á land ok þangat til, sem váru hrískjǫrr nǫkkur, ok riðu þar á knúta stóra. Þá kvað jarl: Ek hef lagða lykkju, ǁ leiðar þvengs, um heiði, ǁ snotr minnisk þess svanni ǁ sút, fyr Jórdǫ́n útan ǁ <...>: el iarl Rǫgnvaldr i els seus homes sortiren aleshores d'Acre i visitaren tots els llocs més sagrats de Terra Santa. Tots ells varen anar al Jordà i s'hi banyaren. El iarl Rǫgnvaldr i en Sigmundr ham varen travessar el riu nedant i sortiren del riu a l'altra riba i anaren on hi havia uns arbustos i hi feren grans nusos. Aleshores, el iarl Rǫgnvaldr va fer aquests versos: “He posat un llaç (= un nus) ǁ a l'altiplà a l'altra banda del Jordà. ǁ La sàvia senyora ho recordarà ǁ durant la llangor del cordó del viarany ... (l'aflicció del cordó del viarany = l'aflicció de la serp = l'hivern. L'Else Ebel 1978, p. 68, tradueix així els versos del iarl: Ich habe eine Schlinge gelegt auf der Heide jenseits des Jordans; die kluge Frau erinnert sich im Winter (þvengr m. Riemen, leið f. Weg, leiðar þvengr: Schlange, sút leiðar þvengs: Winter) daran. Aber ich glaube, daß es allen Zuhausesitzenden weit vorkommen wird, bis hierher zu gehen (der Weg bis hierher weit erscheint); das warme Blut fiel auf den weiten Boden)

◊ knút ríðum vér kauða ǁ komk móðr í stað góðan ǁ þann í þykkum runni ǁ þessa Láfranzmessu: retut de cansament he arribat a un bon indret. ǁ Hi hem fet un nus per al miserable ǁ en un arbust espès ǁ aquest dia de sant Llorenç (cf. Jónsson 1931², pàg. 335: kauði, m, elendig og fej karl)

◊ Páll mælti: „Víst hefir hér lengi að þrútnað um ójafnaðinn en þó er nú knútur á riðinn[ um ósómann]," — og kvað þess von að eigi mundi féið goldið að hinum fyrsta fardag. [Eigi fóru þar þann dag ræður mjúklega með mönnum og] þótti öllum mönnum mikil undur er hann kvað slíkt upp og eftir það fóru menn heim (SS I, cap. 76, p. 96): en Páll va dir: “Del cert que la iniquitat s'ha inflat aquí durant molt de temps, però ara, ja ha arribat al súmmum de junyir-se a la deshonra”, — i afegí encara que no preveia que els diners es poguessin pagar el primer dels fardagar o primer dia dels dies de la muda de mas. Les paraules que aquell dia es pronunciaren allà no foren pas afables i a tothom li va semblar gran meravella quan [l'Sturla] va pronunciar una tal sentència, i després d'això, la gent se'n tornà a casa (cf. Baetke 19874, pàg. 332: ríða knút á e-u in etw. einen Knoten schlingen; übertr. etw. endgültig feststellen, fest versichern; er knút á riðinn um ósómann die Unverschämtheit ist aufs äußerste getrieben (so daß es damit nun nicht mehr weitergehen kann) )

◊ reið Nikulás knút á því að hann mundi aldrei lausar láta þær eignir er hann varðveitti hver sem til kallaði „enda kemur eigi Þórður til“ (SS II, cap. 389, p. 594): en Nikulás ‘va fer un nus’ que mai no cediria les propietats que guardava, les reclamés qui les reclamés, “llevat que torni en Þórður”

♦ tvöfaldur hnútur: un nus doble

♦ deilan er [komið] í hnút: <LOC FIG> el conflicte es troba en un punt mort

♦ vera kominn í hnút: haver-se encallat, no avançar

♦ vera öllum hnútum kunnugur: <LOC FIG> conèixer una cosa amb tots els ets i uts, conèixer una cosa ben a fons

♦ → rennihnútur “nus escorredor”

2. <FÍS & ELECTR & MAT de graf i d'equació diferencial> node m

3. <MED> bony m, nòdul m

♦ ótilgreindur hnútur í brjósti: <MED> bony m en mama no especificat

♦ fyrirferð, þykkildi og hnútur í kviðarholi og grind: <MED> tumefacció, massa o bony intraabdominals i pelvians

♦ → aflimunartaugahnútur “neuroma [de monyó] d'amputació” (→ taugaæxli í afstýfingarstúfi)

♦ → berklahnútur “tuberculoma”

♦ → fituhnútur “xantoma”

♦ → geislabakteríuhnútur “actinomicetoma”

♦ → hyrnihnútur “colesteatoma”

♦ → mengisberklahnútur “tuberculoma meningi”

♦ → raunsveppahnútur “eumicetoma”

♦ → sveppahnútur “micetoma”

♦ → taugahnútur “(taugahnoða) gangli; (taugaæxli) neuroma”

♦ → æðahnútur “variu, variça”

4. (skrautflúr) vinyeta f  (dibuix o gravat ornamental format per la representació estilitzada de flors -com ara una rosa- o animals -com ara una serp- etc.)

♦ → bókahnútur “roseta, vinyeta (dibuix tipogràfic ornamental)”

♦ → rósahnútur “rosa, roseta (dibuix o gravat ornamental en forma de rosa oberta estilitzada)”

hnykil·hvel <n. -hvels, -hvel>:

<MED> hemisferi cerebel·lós

hnykill <m. hnykils, hnyklar>:

1. <GEN> cabdell m

2. <MED> cerebel m

hnýsinn, hnýsin, hnýsið <adj.>:

curiós -osa (que peca d'indiscreció)

hnýsni <f. hnýsni, no comptable>:

curiositat f (desig indiscret d'esbrinar coses)

♦ reyna [ekki] að fela hnýsnina: [no] intentar dissimular la seva curiositat

hof·ferð <f. -ferðar, -ferðir>:

pompa f (ostentació)

◊ á næsta dag fyrir festum Philippi et Jacobi, sem hann stendr á stræti, kemr undir dynr mikill, ok því næst sér hann mektuga ferð riddaraligrar herneskju með allri þeirri hofslekt ok heiðr, er konungligt kurt plagar í verǫldinni. Í miðjum skara lítr hann svá vǫldugan herra, at yfir hans hǫfuð berst eitt pell með fjórum pílǫrum (ɔ: pílárum) uppreist. Eigi sá prestrinn fyrr þvílíka hofferð ok hœversku en hann víkr sér af þeirra veg sakir ófremdar ok fátœks búnaðar: el dia abans de la festa de sant Felip i sant Jaume (l'u de maig), quan era al carrer, es va produir un gran brogit i tot seguit va veure una imposant comitiva d'homes guarnits amb arnesos cavallerescos, acompanyats de tot el seguici i la glòria que una cort reial sol tenir en el món (segle). Enmig d'aquella comitiva [el prevere Ketill Oddsson] va veure un senyor tan puixant que sobre el seu cap era portat un pal·li sostingut per quatre bordons. El prevere no havia vist mai abans una cortesania i una pompa com aquella i es va apartar de llur camí a causa de l'avergonyiment que sentia i la pobresa del seu hàbit

hof·gyðja <f. -gyðju, -gyðjur. Gen. pl.: -gyðja>:

sacerdotessa f

◊ kona hét Steinvör og var hofgyðja og varðveitti höfuðhofið. Skyldu þangað allir bændur gjalda hoftoll. Steinvör fór á fund Brodd-Helga því að hún var honum skyld og sagði honum til sinna vandræða, að Þorleifur hinn kristni gyldi ekki hoftoll sem aðrir menn. Brodd-Helgi kvaðst mundu taka þetta mál og gjalda henni það er þeir eiga og tók mál af henni á hendur Þorleifi hinum kristna: això era una dona que nomia Steinvör i era sacerdotessa i tenia al seu càrrec el temple principal. Tots els bændur havien de pagar a aquest temple el hoftoll o teloni (contribució) del temple. La Steinvör va anar a veure en Brodd-Helgi ja que era parenta seva i li va contar les dificultats que tenia perquè en Þorleifur el cristià no pagava la contribució del temple com els altres. En Brodd-Helgi li va dir que es faria càrrec d'aquesta demanda i que li pagaria la contribució que en Þorleifur i la seva gent li havien de pagar i va assumir d'ella promoure [per ella] la demanda contra en Þorleifur el cristià

hokin·hali <m. -hala, -halar> 1. cua f de rata blava (peix Macruronus novaezelandiae)
	2. mòllera blava (peix Antimora rostrata) (→ fjólumjóri)

hokinn, hokin, hokið <adj.>:

corbat -ada

◊ Bel er hokinn, Nebó er boginn (kāˈraʕ   bēl ‖ qɔˈrēs nəˈβō, כָּרַע בֵּל, קֹרֵס נְבוֹ). Líkneski þeirra eru fengin eykjum og gripum, goðalíkneskin, sem þér áður báruð um kring, eru nú látin upp á þreyttan eyk, eins og önnur byrði. Þeir eru bæði bognir og hoknir (qārəˈsū   χārəˈʕū   ʝaħˈdāu̯, קָרְסוּ כָרְעוּ יַחְדָּו). Þeir megna ekki að frelsa byrðina, og sjálfir hljóta þeir að fara í útlegð:  [el déu] Bel és corbat! [el déu] Nebó és vinclat! Llurs estàtues s'han carregat en bísties de càrrega i animals, les estàtues d'aquests déus, que vosaltres abans portàveu en cercle, ara s'han carregat a una bístia cansada, com [qualsevol] altra cࣃ,ga. Són vinclades i corbades. No tenen pas poder per a deslliurar la càrrega i han de marxar els mateixos a l'exili

♦ hokinn í herðum: carregat d'espatlles

hol¹ <n. hols, hol>:

(anddyri) rebedor m, vestíbul m, hall m

hol² <n. hols, hol>: (GEN & líkamshol) cavitat f (GEN & del cos)
        á hol: <LOC> #1. al ventre; #2. al pit
           hnífurinn gekk á hol: el ganivet va quedar acorat

hola <f. holu, holur>: 1. (jarðhola) forat m (enfonyall, cau)
          → músarhola ‘forat de rata”
          fela sig í hellum, jarðholum, klettaskorum, gjótum og gryfjum: amagar-se a coves, forats, per les roques, als soterranis i dins les cisternes
          Hebrear koma fram úr holunum, sem þeir hafa falið sig í: uns hebreus surten dels forats on s'havien amagat
       2. (hola í vegi) clot m (en el camí, carrer etc.)
          grafa holu með spaða: fer un clot amb una pala

hold <n. holds, no comptable>: carn f (matèria que envolta els ossos & antònim d'esperit)
           andinn er reiðubúinn, en holdið veikt: l'esperit prou que és coratjós, però la carn és feble

♦ fá hold utan á beinin: <LOC FIG> posar carn al voltant dels ossos (engreixar-se)

hold·fýsn <f. -fýsnar, no comptable>: concupiscència f, desig m carnal



holdgun <f. holdgunar, holdganir. Pl. no hab.>: 1. <GEN & FIG & RELIG> encarnació f
           holdgun Drottins vors Jesú Krists: l’Encarnació de Nostre Senyor Jesucrist
        2. <FIG> personificació f, encarnació f
        3. <FIG> materialització f


holds·veiki <f. -veiki, no comptable>: lepra f, llebrosia f



holdsveiki·sjúklingur <m. -sjúklings, -sjúklingar>: leprós m, leprosa f



holdsveikra·spítali <m. -spítala, -spítalar>: leproseria f, llebroseria f



holds·veikur, -veik, -veikt: leprós -osa, llebrós -osa, mesell -a

holdugur, holdug, holdugt <adj.>:

1. (digur) corpulent -a  (cepat, rabassut, reblut, de complexió grossa)

2. (feitur) entrat -ada en carns, de bones carns (gras)

3. (kjötmikill) carnós -osa (que té carn)

hold·votur, -vot, -vott: moll -a fins als ossos, totalment xop -a

hol·hönd <f. -handar, -hendur>:

aixella f

◊ sko, viltu sjá hvar ég var stúnginn, - alveg hérna undir geirvörtunni, en rýtíngurinn stóð á rifi og skrikaði útaf og fletti sundur holdinu alla leið uppí holhönd: guaita, que vols veure on em van pegar la punyalada? - ben aquí, a sota mateix del mugró - però el punyal va tocar una costella i va llenegar i em va tallar tota la carn fins a l'aixella

hollur, holl, hollt <adj.>:

1. (trúr) lleial (fidel)

2. (hliðhollur, heilsusamlegur) benèfic -a, propici -ícia, favorable (amb bona disposició envers algú)

♦ járn er hollt fyrir blóðið: <BIOQUÍM, MED> el ferro és bo per a la sang

hollusta <f. hollustu, no comptable>:

lleialtat f

holl·vættur <f. -vættar, -vættir>:

<MITOL> esperit (o: geni) tutelar, bon geni

hol·nál <f. -nálar, -nálar>:

agulla hipodèrmica

hol·rými <n. -rýmis, -rými>:

cavitat f

◊ holrými í bergi: cavitat dins una roca

holræsa·lykt <f. -lyktar, -lyktir>:

pudor f de claveguera, olor f de la canalització

holræsa·rotta <f. -rottu, -rottur. Gen. pl.: -rotta o: -rottna>:

rata f de claveguera

hol·ræsi <n. -ræsis, -ræsi>:

claveguera f

holt <n. holts, holt>: elevació f del terreny (o: turó baix), pedregosa i amb poca vegetació, i de forma arrodonida o convexa
        oft er í holti heyrandi nær: <LOC FIG> les parets sovint tenen orelles (o: les parets sovint hi senten)

holta·lyng <n. -lyngs, no comptable>:

bruc vermell (planta Erica cinerea) (→ roðalyng)

holta·sóley <f. -sóleyjar, -sóleyjar>: dríada f (planta Dryas octopetala)

holu·dúfa <f. -dúfu, -dúfur>:

xixella f, xeixell m (Men.) (ocell Columba oenas)

holu·geitungur <m. -geitungs, -geitungar>:

vespa [comuna], abella groga (Mall.) (insecte Vespa vulgaris syn. Vespula vulgaris syn. Paravespula vulgaris)

holur, hol, holt <adj.>:

buit -uida

♦ holur að innan: buit per dedins

♦ holt og bolt: <LOC FIG> #1. (einhvern veginn, út í bláinn, skipulagslaust) a la bona de Déu, de qualsevol manera (a la babalà); #2. (upp og ofan, á rúi og stúi) en doina, desgavelladament, amunt i avall (en desordre, d'una manera desordenada, fent una barrija-barreja); #3. (á ringulreið, í flýti, í fljótfærni) atropelladament (en desordre i de qualsevol manera a causa de la precipitació amb què s'ha fet la cosa) (adaptació, per via del danès, de l'expressió alemanya holterdiepolter)

hol·æð <f. -æðar, -æðar>: <MED> vena cava
        efri holæð: vena cava superior
        neðri holæð: vena cava inferior

homma·búlla <f. -búllu, -búllur>: bar m de gais

homma·fóbía <f. -fóbíu, -fóbíur>: homofòbia f

homma·fælinn, -fælin, -fælið <adj.>:

homòfob -a

homma·fælni <f. -fælni, no comptable>:

homofòbia f

homma·legur, -leg, -legt <adj.>:

1. (samkynhneigður) gai (literatura, cinema etc. fet per a o per gais)

2. (sem heyrir til hommum) amariconat -ada (objecte etc. que fa gai)

homma·staður <m. -staðar, -staðir>: local m per a gais



hommi <m. homma, hommar>: gai m (homosexual)

hoplíti <m. hoplíta, hoplítar>:

<HIST> hoplita m (ὁπλίτης)

hor <m. hors, no comptable>: 1. (megurð) inanició f
           deyja úr hor: morir d'inanició
        2. (nefslím) moc m (de nas)

hor·blaðka <f. -blöðku, -blöðkur. Gen. pl.: -blaðka o: -blaðkna>:

trèvol m d'aigua (planta Menyanthes trifoliata) (→ mýrarkólfur; → álftakólfur)

horf <n. horfs, horf>:

1. (aðstæður, afstaða) situació f (estat, condició)

♦ e-ð kemur í réttara og betra horf: una cosa redreça i millora la seva situació

♦ komast í eðlilegt horf: tornar a la normalitat

◊ hún væntir þess að staðan verði komin í samt horf í september: espera que la situació s'haurà tornat a normalitzar pel setembre

♦ það sækir í samt horf (o: sama horf; o: sama horfið): la cosa torna a encarrilar-se, la cosa reprèn el seu [antic] rumb, la cosa va continuant de la mateixa manera de sempre

◊ nokkrir svikarar hafa sölsað undir sig völdin í ríki feðra vorra. Þar sem ég ætla mér að endurheimta völdin og koma skipan mála í sama horf og var hef ég dregið að mér mikinn herafla og látið smíða herskip: uns traïdors s'han emparat del reialme dels nostres pares. Com que vull reivindicar-lo i restablir-lo a la situació d'abans, per això he aixecat un gran exèrcit i he fet construir vaixells de guerra

◊ þegar íbúar nágrannaþjóðanna fréttu að fórnaraltarið hefði verið reist og helgidóminum komið í sitt fyrra horf urðu þeir afar reiðir: quan els habitants de les nacions veïnes varen saber que l'altar dels sacrificis s'havia tornat a aixecar i que el santuari s'havia reconstruït com abans, es varen posar molt furiosos

2. <útlit & LING> aspecte m (aparença i aspecte verbal)

♦ lokið horf: aspecte perfectiu

♦ ólokið horf: aspecte imperfectiu

3. (stefna) rumb m (direcció)

♦ hafa horf á e-ð: portar rumb cap a...

♦ halda í horfinu: mantenir el rumb, prosseguir el seu rumb

♦ halda skipi í horfi: mantenir el vaixell en el mateix rumb

horfa (horfði): mirar
        ef heldur sem horfir: si tot va com es preveu
        ef fram heldur sem horfir: si tot continua com es preveu
        horfa beint framan í e-n: mirar algú directament als ulls
        horfa út [um gluggann]: mirar [per la finestra] cap a fora
        horfa (o: líta) út undan sér: mirar de cua d'ull
        horfa yfir landið: mirar (o: contemplar) el paisatge (des d'una posició alta)

horfið:

supí de → hverfa “desaparèixer”

horfinn, horfin, horfið: desaparegut -uda (en tots els sentits; també persona)
	heillum horfinn: abandonat per la fortuna

horn <n. horns, horn>: 1. banya f (de vaca, bou, etc. & de caragol)
        2. racó m
           á hverju horni: a cada racó, pertot
           horn í horn: #1. de paret a paret; de racó a racó. #2. de banda a banda
           leggjast út í horn: ajeure's a un racó
           úti í horni: en un racó
        3. <MAT> angle m
           aðlæg (o: samlæg; o: samliggjandi) horn: angles adjacents
           beint horn: angle pla
           brún f margflötungshorns: aresta d'angle polièdric
           brúnir og hliðar rúmhorns: les arestes i les cares d'un angle sòlid
           einslæg horn: angles corresponents
           → frændhorn “angles suplementaris”
           gagnstæð horn: angles oposats
           gleitt (o: sljótt) horn: angle obtús
           → grannhorn “angles adjacents”
           → hliðarhorn “angle facial”
           → hringvikshorn “angle excèntric”
           hvasst horn: angle agut
           hvelft horn: angle còncau
           → innhorn “angle interior”
           → lagshorn “angles complementaris”
           oddpunktur horns: vèrtex d'un angle
           rétt horn: angle recte
           → rúmhorn “angle sòlid”
           → sjónarhorn “angle visual”
           → topphorn “angles verticals”
           → víxlhorn “angles alterns”
           ytra (o: utanvert) horn: angle exterior
        4. (upp úr baki hvala, háhyrninga o.s.fr.) aleta f dorsal de balena
        5. <CULIN> croissant m
        6. (hljóðfæri) corn m (instrument musical)
        7. (hljóðfæri í Biblíunni) xofar m (instrument musical de la Bíblia)
        8. (götuhorn) cantonada f, capdecantó m (de carrer)
           á hverju horni: a cada capdecantó, a totes les cantonades, a tots els capdecantons
           beygja fyrir horn: donar la volta a la cantonada
           handan við hornið: a la cantonada, a tombar de la cantonada
           rétt handan við hornið: a la cantonada mateixa, just en tombar la cantonada

Þeytið horn í Gíbeu, lúður í Rama, hrópið heróp í Betaven, gæt þín, Benjamín

Horna·fjörður <m. -fjarðar, no comptable>:

Hornafiord m o ‘Fiord de les Banyes’, situat a l'est de l'illa, amb el centre urbà de Höfn

horn·auga <n. -auga, no comptable>:

mirada f de través

♦ gefa e-m hornauga: mirar algú de biaix, mirar algú de cua d'ull

♦ líta hornauga til e-s: mirar de cua d'ull algú ~ una cosa

horn·fiskur <m. -fisks, -fiskar>:

agulla f (peix Belone belone)

horn·geitungur <m. -geitungs, -geitungar>:

vespa xana (insecte Vespa crabro)

horn·gæla <f. -gælu, -gælur>: agulla f (peix Belone belone)

horn·hraði <m. -hraða, no comptable>:

<FÍS> velocitat f angular

horn·klofi <m. -klofa, -klofar>:

claudàtor m

horn·laukur <m. -lauks, -laukar>:

vitracs m.pl (Mall.), allassa f (Mall., Men.) (planta Allium Triquetrum)

horn·ormur <m. -orms, -ormar>:

<MITOL> basilisc m, serp mítica que matava amb la seva sola mirada

◊ brjóstmylkingurinn mun leika sér við holudyr nöðrunnar, og barnið nývanið af brjósti stinga hendi sinni inn í bæli hornormsins: el nodrissó jugarà a l'entrada de l`antre de l'escurçó i l'infant acabat de deslletar ficarà la seva mà a dins el cau del basilisc

◊ þeir klekja út hornormseggjum og vefa köngulóarvefi. Hverjum sem etur af eggjum þeirra er dauðinn vís, og verði eitthvert þeirra troðið sundur, skríður úr því eiturormur: coven ous de basilisc i teixeixen teles d'aranya. El qui mengi de llurs ous, morirà, i, si hom en trenca un, en sortirà un escurçó

horn·óttur, -ótt, -ótt <adj.>:

1. <GEN> banyut -uda (que té banyes)

◊ hornóttur snigill: caragol banyut

2. (sem hefur brodda sem líkjast hornum) punxegut -uda (que té puntes semblants a banyes o els cornalons semblants a banyes)

3. (viðskotaillur) irascible (rabiüt, molt irritable)

horn·punktur <m. -punkts, -punktar>:

<MAT> vèrtex m (fl./pl.: vèrtexs)

horn·réttur, -rétt, -rétt <adj.>:

rectangular

horn·síli <n. -sílis, -síli>: jonqueter m (peix Gasterosteus aculeatus)



horn·steinn <m. -steins, -steinar>: pedra cantonera



horn·sæti <n. -sætis, -sæti>: seient m a un racó

horn·tíðni <f. -tíðni, no comptable>:

<FÍS> freqüència f angular (ω) (→ hverfitíðni)

horn·valmúi <m. -valmúa, -valmúar>: cascall marí, cascall m de marina, cascall banyut, cascall m de mar (Val.) (planta Glaucium flavum)

horn·vespa <f. -vespu, -vespur>:

vespa xana (insecte Vespa crabro)

horn·vígi <n. -vígis, -vígi>:

<MIL = virkisútskot> baluard m

♦ Hornvígið: Es Baluard

horskur, horsk, horskt <adj.>:

savi sàvia, intel·ligent

◊ ástsamlig ráð ǀ kennik þér, minn einkason, ǁ mun þú þau eptir ǫll; ǁ gálauss þú verðr, ǀ ef gleyma vilt ǁ því er þarf horskr at hafa: pubil meu, t'ensenyaré uns consells afables: recorda'ls tots. Si oblides el que un savi cal que tingui present, seràs [ben] inconscient (l'edició d'en Gering p. 1 fa: ástsamlig ráð ǀ kennik þér, minn einka son, ǁ mun þú þau eptir ǫll; ǁ gálauss þú verðr, ǀ ef gleyma vill ǁ þvís þarf horskr at hafa)

hor·sæll, -sæl, -sælt <adj.>:

demacrat -ada, raquític -a, escarransit -ida, ruec -a (Mall.) 

hosa <f. hosu, hosur. Gen. pl.: hosa o: hosna>:

1. (langsokkur úr ull) mitjó llarg de llana

♦ gera hosur sínar grænar fyrir stúlkunni: <LOC FIG> #1. festejar una noia (conten, sense que ho hagi pogut confirmar, que aquesta dita remuntaria al costum que si una noia donava uns mitjons verds al seu pretendent era que l'acceptava com a tal, però que si, en canvi, li donava uns mitjons de color negre, és que li donava carabassa); #2. <FIG> cercar de causar una bona impressió a algú per obtenir-ne el favor, recolzament etc.

2. <HIST> antipara f (mitja, sovint de llana o de cuiro, que arribava fins als genolls i que es lligava a la cama amb vetes o cordons. Se solia dur per protegir la cama de la brutor, del fang etc.)

3. (legghlíf upp að hné) polaina f (antiparó)

4. (gúmmíhosa) folre m (revestiment de goma)

5. <†> (buxnaskálm) camal m (de pantalons)

hóf¹ <n. hófs, hóf>:

(hófsemd) moderació f, temprança f (mesura)

♦ fram úr hófi: sense moderació, desmesuradament

♦ fara fram úr hófi: excedir-se, abandonar tota moderació, superar tots els límits, passar-se de ratlla, sortir de botador

♦ fram úr öllu hófi: sense cap mena moderació, de manera totalment desmesurada, excessivament

♦ gæta hófs: moderar-se

♦ hóf er best í hverjum hlut: <LOC FIG> totes les masses fan mal (el millor és moderar-se en tot)

♦ í hófi: amb moderació, moderadament

♦ keyra (o: ganga) úr hófi fram: resultar excessiu, ultrapassar tota mesura

♦ þetta keyrir (o: gengur) úr hófi: això depassa tota mesura

♦ kunna sér hóf: saber-se moderar

♦ leita hófanna hjá e-m um e-ð: <LOC FIG> sondar el terreny amb algú sobre una cosa (intentar esbrinar indirectament què en pensa algú d'una cosa, assegurar-se del que pensa algú sobre una cosa abans d'escometre'l al respecte)

♦ oftar en góðu hófi gegnir: <LOC FIG> més sovint que no caldria, més sovint del que caldria, d'una manera excessivament freqüent

♦ til hófs nokkurs: fins a un cert punt, força

◊ en konungr skipaðist við ok bauð út leiðangri; hann fór með sex hundruð skipa norðr í Noreg, ok var Magnús blindi ok hans menn í þessi ferð með Danakonungi. En er þeir kómu í Víkina, þá fóru þeir til hófs nøkkurs með spekt ok friði austan fjarðar, en er þeir kómu liðinu til Túnsbergs, var þar fyrir samnaðr mikill lendra manna Inga konungs (Heimskringla - Saga Inga konungs ok brœðra hans): el rei es va deixar convèncer i va ordenar el leiðangr. Va salpar amb sis-cents (o set-centes vint, si interprem el numeral hundrað com a cent-vint) naus cap a Noruega. En Magnús el cec i els seus homes acompanyaren el rei de Dinamarca en aquesta expedició. Quan varen arribar a Vík, varen avançar fins a un cert punt calmadament i pacíficament cap a l'est del fiord, però quan van arribar amb la flota a Túnsberg, s'hi trobaren amb molts dels lendir menn del rei Ingi aplegats allà

hóf² <n. hófs, hóf>:

1. (veisla) banquet m (convit, recepció)

♦ drekka hóf: fer un banquet

◊ konungr gjörir þá veizlu stóra, sem hann drekkr Vigfúsi sakir [var. drekki hóf] hallarinnar. Lofa Englismenn mjǫk smíðit, sem verðugt var. At þeirri veizlu liðinni gefr konungr Vigfúsi tvau skip hlaðin vænum kosti, ok þar með gefr hann honum blítt orðlof. Byrjar nú Vigfúss ferð sína til Nóregs (Hákonar þáttr Hárekssonar 436): el rei aleshores va donar un gran banquet que va celebrar en honor d'en Vigfúss amb motiu [de l'acabament] del palau. Els anglesos varen lloar molt la seva obra, tal i com es mereixia. Quan el banquet va acabar, el rei va donar al Vigfúss dos vaixells carregats amb belles i valuoses mercaderies i en fer-ho, li va dedicar afables paraules de lloança. Aleshores en Vigfúss va emprendre el seu viatge [de tornada] cap a Noruega (vocabulari: #1. drekkr ~ drekki: Considero l'alternança indicatiu ~ subjuntiu tan estranya que m'inclino a pensar que la lliçó konungr gjǫrir þá veizlu stóra, sem hann drekki hóf hallarinnar potser es degui simplement a una mala lectura del manuscrit per part de l'editor o editors del text, que hauria confós una r amb una i; #2. sem verðugt var: Cf. Baetke 19874, pàg. 721: sem verðugt var wie es sich gebührte; #3. vænn: Cf. Baetke 19874, pàg. 754: <...> 3. schön, schmuck, hübsch <...>; — von guter Beschaffenheit; #4. kostr: En Baetke 19874, pàgs. 340-341 i 754 no dóna pas entrada al sintagma vænn kostr. A la Fóstbrœðra saga hi retrobem: Þá fóru fimm húskarlar með Þórdísi. Þau róa á fjǫrðinn um nóttina. Þormóðr heyrir róðrinn ok mannamálit ok grunar at Þórdís sé á fǫr komin með húskǫrlum sínum. Sýnist honum þvígit vænni sinn kostr ef hann verðr fundinn. Hólmr einn lítill var skammt frá Þormóði. Þat var land lágt, ok gengu þar yfir háflœðar, en eigi gekk þar sjór yfir at meðalsdǫgum. Þat varð Þormóði fyrir, at hann hvelfdi skipinu, en hann leggst til hólmsins. Þarabrúk var um hólminn allan. Grefst Þormóðr niðr milli tveggja steina, ok berr á sik ofan þarann - ‘cinc missatges hi acompanyaren la Þórdís. Varen travessar el fiord al rem durant la nit. En Þormóðr va sentir soroll de rems i gent que parlava i va sospitar que la Þórdís hi havia arribat amb barca amb els seus missatges. Va considerar que la seva situació no seria pas millor si el trobaven. A poca distància d'on era en Þormóðr hi havia un petit illot isolat. Era una terra baixa que quedava submergida durant les marees altes, però la mar no el colgava en els dies entre marea alta i marea alta. Al Þormóðr li va passar pel cap de bolcar la seva barca i anar[-hi dessota] fins a l'illot. Per tot l'illot hi havia caramulls d'algues. En Þormóðr s'hi va colgar entre dues roques i després s'escampà algues a sobre [a fi de quedar-ne ben tapat]’, però resulta obvi que aquí el significat no pot pas coincidir amb el del Hákonar þáttr Hárekssonar. En esguard del context li dono, en la traducció, el significat de belles mercaderies valuoses; #5. orðlof: Cf. Baetke 19874, pàg. 471: orð-lof n. Lob, Ruhm, Ehre; )

♦ hafa ~ halda hóf: fer un banquet

◊ svá bar til einn tíma, at Dína dóttir Jacóbs ok Líe gekk heiman ok vildi sjá þarlenzkt kvendi, ok þegar sem konungssun er Síchem hét sá hana, þá leit hann girndaraugum til hennar, grípandi hana ok takandi með valdi (þvíat hon hafði einsaman gengit til borgarinnar, eptir sǫgn Jóséphí þess ørindiss at kaupa sér kvenbúnað, sem þar plagaðiz, á þann sama dag sem Síchimite hǫfðu ok heldu eitt mikit hóf eðr hátíð [Comestor: Egressa est autem Dina, ut videret mulieres regionis illius, quia, ut ait Josephus, Sichimitis solemnitatem habentibus, sola transivit ad urbem, emptura ornamenta mulierum provincialium / Nicolau de Lira: Egressa est autem de domo paterna, ubi tamquam uerecunda iuuencula deberet stare clausa <...> Dicit enim Iosephus, quod in ciuitate erat solemnitas, ideò uidere uolebat illa die mulieres ornatas, et emere similia ornamenta / Josef: τῶν δὲ Σικιμιτῶν ἑορτὴν ἀγόντων, ∆εῖνα, ἣ θυγάτηρ ἦν Ἰακώβου μόνη, παρῆλθεν εἰς τὴν πόλιν, ὀψομένη τὸν κόσμον τῶν ἐπιχωρίων γυναικῶν]), ok svaf síðan meðr henni án hennar vilja, leggjandi hjartanligan ástarhug til hennar ok huggandi hana hryggva meðr mǫrgum blíðkunum, biðjandi þar meðr at hans faðir Emmor kæmi því við, at hann fengi þessa sǫmu mey sér til húsfrú (Stjórn 186): es va esdevenir una vegada que la Dina, la filla d'en Jacob i la Lia, va sortir de casa perquè volia veure les dones d'aquell lloc, i quan un príncep, que nomia Siquem, la va esguardar amb ulls plens de desig, i, agafant-la i prenent-la per la força (car ella havia anat tota sola a la vila, segons conta en [Flavi] Josef, amb la intenció de comprar-hi un vestit de dona com els que s'hi usaven, el mateix dia que els siquemites hi tenien i celebraven un gran banquet o festa) tot seguit va dormir amb ella sense el seu consentiment, i corprenent-se'n i consolant-la de la seva tristor amb moltes de moixonies, pregant alhora que son pare Emmor fes d'aconseguir que ell rebés aquesta mateixa donzella per esposa

◊ Jóséphus segir, at þann tíma, sem borgarmenn heldu nøkkut mikit hóf (festiuitas) ok þeir hǫfðu sem mesta skemmtan (epulis) ok náðir (requie), hljópu þeir brœðrnir fyrst á varðhaldsmennina ok drápu síðan suma sofandi (Stjórn 188): en [Flavi] Josef diu que quan els vilatans celebraven una gran festa i s'estaven divertint més i reposaven, aquests germans varen atacar de primer els guardians i després en mataren alguns que dormien (Josephus tantum dicit: Cum esset festivitas, et Sichimitae requie et epulis uterentur, incunctanter primis custodiis assistentes, dormientes interfecerunt - οὔσης ἑορτῆς, καὶ τῶν Σικιμιτῶν εἰς ἄνεσιν καὶ εὐωχίαν τετραμμένων, νύκτωρ πρώτοις ἐπιβαλόντες τοῖς φύλαξι κτείνουσι κοιμωμένους, καὶ παρελθόντες εἰς τὴν πόλιν ἀναιροῦσι πᾶν ἄῤῥεν, καὶ τὸν βασιλέα σὺν αὐτοῖς καὶ τὸν υἱὸν αὐτοῦ· φείδονται δὲ τῶν γυναικῶν)

2. (brúðkaupsveisla) refresc m (de noces)

◊ nú fara þeir brœðr á fund Bjartmars jarls, ok gjörir hann þegar í móti þeim veizlu mikla; at þeirri veizlu bað Angantýr dóttur jarls, er Sváfa hét, ok var þat auðsótt; var þegar aukin veizlan ok drukkit brúðlaup þeirra, stóð hófit í hálfan mánuð; ok at þeirri veizlu er leidd í eina rekkju Angantýr ok Svafa, dóttir Bjartmars jarls, en er veizluna þverrar, byrja Arngríms synir ferð sína til Sámseyjar (Hervarar saga ok Heiðreks konungs 419-420): així doncs, els germans varen anar a visitar el iarl Bjartmarr i aquest els va obsequiar amb un gran banquet [de benvinguda]; durant aquest banquet, l'Angantýr va demanar la mà de la filla del iarl, la qual nomia Sváfa, i la petició li fou concedida fàcilment. El banquet fou augmentat immediatament [amb aquest motiu] i en el seu transcurs es van celebrar llurs noces, i el convit va durar mig mes, i durant aquesta festa l'Angantýr i la Sváfa, la filla del iarl Bjartmarr, foren menats a un mateix llit, però quan la celebració va haver acabat, els fills de l'Arngrímr es van posar de camí cap a l'illa de Sámsey (per al concepte veizlan var aukin, cf. l'Óláfs saga Tryggvasonar in mesta, II, cap. 241, pàg. 284: jarl játti því; var Rǫgnvaldr jarl þá skírðr ok alt hans fǫruneyti; var þá aukin veizla, er Erlingr hafði búa látit, ok gekk jarl at þeirri veizlu at eiga Ingibjǫrgu Tryggvadóttur; hafði þá Óláfr konungr þá gipt alla systr sínar - el iarl hi va accedir: el iarl Rǫgnvaldr aleshores fou batejat i amb ell tot el seu seguici; el banquet, que l'Erling havia fet preparar, fou augmentat, i el iarl en aquest banquet es va casar amb l'Ingibjǫrg Tryggvadóttir. Amb aquest casament, el rei va haver casat totes les seves germanes: queda, doncs, clar, que el concepte fa referència a un banquet que, per un motiu que es produeix en el seu decurs -per exemple, unes noces que s'hi acorden- es veu ‘augmentat’ amb un nou banquet que s'afegeix al que s'està fent)

hófa·dynur <m. -dyns, no comptable>:

soroll m de peülles

hóf·blaðka <f. -blöðku, -blöðkur>:

1. (hóffífill) pota f de cavall, tussílag m (planta Tussilago farfara)

2. (lækjasóley) flor f de (o: del) mal d'ulls (planta Caltha palustris)

hóf·fífill <m. -fífils, -fíflar>:

pota f de cavall, tussílag m (planta Tussilago farfara)

hóf·lega <adv.>:

1. <GEN> mesuradament, moderadament, amb prudència

2. (mátulega, passlega) apropiadament, convenientment, escaientment (de manera apropiada, de manera adequada)

hóf·samur, -söm, -samt <adj.>:

temperat -ada

hóf·semd <f. -semdar, no comptable>:

temprança f (→ hófsemi)

hóf·semi <f. -semi, no comptable>:

temprança f

hóf·skegg <n. -skeggs, -skegg>:

ble m de la garreta, pèls m.pl de la garreta (o: del garró), barbó m del garró, fanó m (pèls o floc de pèls que els cavalls solen tenir a la garreta)

hóf·sóley <f. -sóleyjar, -sóleyjar>:

flor f de (o: del) mal d'ulls (planta Caltha palustris)

hófur <m. hófs, hófar>:

unglot m, peülla f, potó m (Mall., Men.)  (part còrnia de cavalls i d'altres bísties de peu rodó)

♦ leita hófanna hjá e-m: <LOC FIG> sondejar algú, temptejar algú (calibrar la predisponibilitat, intencions etc. d'algú)

hóg·vær, -vær, -vært <adj.>: 

1. <GEN & POLÍT> moderat -ada

2. (lítillátur) modest -a (humil, senzill, sense pretencions)

3. (rólyndur) tranquil -il·la (de caràcter calmat o calmós)

hókus·pókus <m. -pókuss, no comptable>:

abracadabra m

Hóla·biskupsdæmi <n. -biskupsdæmis, no comptable>:

bisbat m de Hólar

hólf <n. hólfs, hólf>: 

1. (deild) compartiment m (secció)

◊ í skipinu voru sextán vatnsþétt hólf: el vaixell tenia 16 compartiments estancs

2. (hirsla) caixa f (calaix en forma de caixa per a guardar-hi coses)

3. (pósthólf) apartat m (de correus)

4. <INFORM> eslot m

5. <MED> cambra f

◊ efra hólf hjartans er nefnist gátt: la cambra superior del cor es diu aurícula

6. (í býkúpu) alvèol m, cel·la f (de bresca)

◊ sexstrend hólf: alvèols hexagonals

7. (hanskahólf) guantera f (de cotxe)

8. (bankahólf) caixa f (de seguretat en un banc)

hóll <m. hóls, hólar>: elevació f [del terreny], pujol m, turó m

Hólm·garður <m. -garðs, no comptable>:

<HIST> Nòvgorod f

hólmur <m. hólms, hólmar>: illot m
	leysa e-ð ~ e-n af hólmi: <LOC FIG> reemplaçar una cosa ~ algú, substituir una cosa ~ algú

hópferða·bifreið <f. -bifreiðar, -bifreiðir (o: -bifreiðar)>:

vehicle m de transport col·lectiu (autobús, autocar etc.)

hópur <m. hóps, hópar>: grup m

♦ halda hópinn: <LOC> quedar-se plegats, formar un grup[et]

♦ slást í hópinn [með e-m]: <LOC> ajuntar-se als altres, unir-se al grup d'algú

♦ upp til hópa: <LOC> en general

hóp·menni <n. -mennis, -menni>:

persona [de natura] gregària (persona que necessita sentir-se integrada o formant part de la massa)

hóp·vinna <f. -vinnu, no comptable>: treball m en equip

<†>  hór <m. hós, hóar>:

(friðill, ástmaður, elskhugi) amant m [de dona casada] (reafaiçonament analògic de l'etimològic → hórr, seguint el model de jór, sjór, skór etc. Cf. Aurelijus Vijūnas 2005, pp. 221-232)

◊ Hárbarðr kvað: "Sif á hó heima, ǀ hans mundo fund vilia, ǁ þann muntu þrek drýgia, ǀ þat er þér skyldara": en Hárbarðr va dir: "La Sif té un xixisbeu a ca seva. Vés a trobar-lo. Acompleix aquesta proesa: és el que ara t'és més peremptori!" (vocabulari: #1. mundo: Cf. Kuhn 1968³, pàg. 145: <...> irrealis oder conditionalis; hans mundo (= mun þú) fund vilia ihn wirst du treffen wollen: ich nehme an, daß du ihn treffen willst (Hrbl. 48) <...> . interpreto les formes <þú munt + inf.> com a imperatius indirectes, que també es podrien traduir per <hauries de + inf.>; #2. þrekr: En Kuhn 1968³, pàg. 242: þrecr (ags. þrece) m. kraft und energie, energische Tat (Hrbl. 48); #3. skyldr: En Kuhn 1968³, pàg. 179: <...> þat er þér scyldara das ist eine dringendere Pflicht für dich (Hrbl. 48))

◊ Loki kvað: "Þegi þú, Freyia! ǀ þik kann ek fullgerva, ǁ era þér vamma vant: ǁ ása ok álfa, ǀ er hér inni ero, ǁ hverr hefir þinn hór verit": en Loki digué: "Calla, Freyja! Et conec completament i no et falten defectes: dels ansos i albs que hi ha aquí dedins, cadascun ha estat el teu amant" (vocabulari: #1. fullgerva: Cf. Kuhn 1968³, pàg. 63: full-gerva adv. voll und ganz (Ls. 30); #2. vamm: Cf. Kuhn 1968³, pàg. 214: vamm (ags. wamm) n. makel, schmach. Þér er-a vamma vant ‘no et manquen pas defectes’)

◊ Niǫrðr kvað: "Þat er válítit, ǀ þótt sér varðir vers fái, ǁ hós eða hvárs; ǁ hitt er undr, ǀ er áss ragr er hér inn of kominn, ǁ ok hefir sá bǫrn of borit": en Njǫrðr digué: "Que les dones prenguin marit, amant o totes dues coses, no és res de l'altre món. [Però en canvi sí que] és extraordinari que l'ans marieta, que fins i tot ha parit fills, hagi entrat aquí dedins" (Cf. els Gulaþingslǫg, cap. 196, pàg. 70: Um fullréttisorð: Orð eru þau, er fullréttisorð heita: Þat er eitt, ef maðr kveðr at karlmanni ǫðrum, at hann hafi barn borit. Þat er annat, ef maðr kveðr hann vera sannsorðinn. Þat er hit þriðja, ef hann jafnar hánum við meri, eða kallar hann grey eða portkonu, eða jafnar hánum við berendi eitthvert: Þá skal hann bœta hánum fullum rétti fyrir. Þar má hann ok vega um, at útlǫgum þeim manni í gegn þeim orðum, er nú hefi ek talt, ef hann skírskotar undir vátta. Iðrast mega menn orða sinna ok aptr taka, ef vilja: kveðast eigi vita verra hánum á hendr en góðum manni. Þat er ok fullréttisorð, ef maðr þrælar karlmann frjálsan, eða kallar hann trǫll eða fordæðu. Þat er ok fullréttisorð konu, ef maðr vænir hana hóri ok kallar hana hóru, þar er hon veldr eigi ‘Hi ha paraules que reben la designació de paraules que donen dret a la plena compensació: Una és que un home li digui a un altre que ha parit un infant. La segona és que un home digui [d'un altre] que s'ha deixat penetrar. La tercera cosa és si el compara a una egua o li diu gossa o puta o el compara a qualsevol animal femella. El qui les hagi dites haurà de pagar una plena compensació a aquell al qual les hagi dites. Aquest també el podrà matar [impunement] per aquestes paraules que acabo d'enumerar, com si es tractés d'un proscrit, si dóna fe, mitjançant testimonis, que l'altre realment les ha dites. Hom pot empenedir-se de les seves paraules i retirar-les si així ho vol fer: [En tal cas,] dirà que no coneix res contra ell (contra l'ofès) que sigui pitjor del que podria dir d'un home prous. També són paraules que donen dret a la plena compensació que un home d'un home lliure en faci un esclau (és a dir, que digui d'un home lliure que és un esclau) o l'anomeni trol o [mala] bruixa. També és una paraula que dóna dret a la plena compensació d'una dona si un home l'acusa de fornicació i l'anomena puta (o: ...si un home l'acusa de fornicació o adulteri i li diu adúltera) quan la dona no dóna peu perquè l'hi diguin’) (vocabulari: #1. válítill: Cf. Kuhn 1968³, pàg. 213: vá-lítill adj. 1. wenig schadend,in þat er válítit es macht wenig aus (Ls. 30 — vgl. HH II 4) <...>; #2. vǫrð: Cf. Kuhn 1968³, pàg. 231: vorð (pl. varðir) f. frau (Ls. 33, Gðr. III 3))

hór <n. hórs, no comptable>:

1. <BÍBL & HIST JUR> adulteri m, <HIST JUR> cugucia f (→ hjúskaparbrot)

♦ drýgja hór: <BÍBL & RELIG> cometre adulteri

◊ þú skalt ekki drýgja hór (nāˈʔaφ ~ נָאַף:   lɔʔ   θinˈʔāφ,   לֹא תִנְאָף): no cometis adulteri

◊ þér hafið heyrt að sagt var: Þú skalt ekki drýgja hór (μοιχεύειν:   ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη, Οὐ μοιχεύσεις). En ég segi yður: Hver sem horfir á konu í girndarhug hefur þegar drýgt hór (μοιχεύειν:   ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ) með henni í hjarta sínu: heu sentit que es va dir: “No cometis adulteri”. Doncs, jo us dic: Qualsevol qui mira una dona amb pensaments de desig, ja ha comès adulteri amb ella en el seu cor

◊ boðorðin: „Þú skalt ekki drýgja hór (μοιχεύειν:   τὸ γὰρ Οὐ μοιχεύσεις), þú skalt ekki morð fremja, þú skalt ekki stela, þú skalt ekki girnast,“ og hvert annað boðorð er innifalið í þessari grein: „Þú skalt elska náunga þinn eins og sjálfan þig“: els manaments: “No cometis adulteri, no cometis cap assassinat, no robis, no desitgis”, i qualsevol altre manament és inclòs en aquesta sentència: “Estima el proïsme com a tu mateix”

◊ sá sem drýgir hór (nāˈʔaφ ~ נָאַף:   nɔˈʔēφ   ʔiʃˈʃāh   ħăsar־ˈlēβ,   נֹאֵף אִשָּׁה חֲסַר-לֵב) með giftri konu er vitstola, hann steypir sjálfum sér í glötun: el qui comet adulteri amb una dona casada és un insensat: es precipita a ell mateix en la perdició

◊ a. Þá hugsaði ég: Þegar hún hefur gert allt þetta kemur hún aftur til mín. En hún kom ekki aftur og það sá Júda, hin svikula (bāɣōˈδāh,   בָּגוֹדָה) systir hennar. Hún sá einnig að ég sendi Ísrael, hina ótrúu (məʃuˈβāh,   מְשֻׁבָה), í burt og fékk henni skilnaðarbréf (ʔɛθ-ˈsēφɛr   kərīθuˈθɛi̯-hā,   אֶת-סֵפֶר כְּרִיתֻתֶיהָ) vegna hjúskaparbrots hennar (nāˈʔaφ ~ נָאַף:   niʔăˈφāh,   נִאֲפָה). En hin svikula (bɔɣēˈδāh,   בֹּגֵדָה) Júda, systir hennar, varð ekki hrædd heldur tók einnig að drýgja hór (zāˈnāh ~ זָנָה:   wa-tˈtizɛn   gam־ˈhīʔ,   וַתִּזֶן גַּם-הִיא). Með léttúðarfullu lauslæti sínu (mi-qˈqɔl   zənūθ-āḥ,   מִקֹּל זְנוּתָהּ) vanhelgaði hún landið og drýgði hór (nāˈʔaφ ~ נָאַף:   wa-ttinˈʔaφ   ʔɛθ־hāˈʔɛβɛn   wə-ʔɛθ־hā-ˈʕēt͡s,   וַתִּנְאַף אֶת-הָאֶבֶן, וְאֶת-הָעֵץ) með stokkum og steinum. En þrátt fyrir allt þetta sneri Júda, hin svikula (bāɣōˈδāh,   בָּגוֹדָה) systir hennar, sér aldrei heils hugar til mín heldur aðeins af hræsni, segir Drottinn: a. Llavors vaig pensar: Després de fer tot això, tornarà cap a mi. Però no ha tornat. I Judà, la seva germana traïdora, ho ha vist. També ha vist que havia foragitat Israel, la infidel, i que li he donat una carta de divorci pels seus adulteris. Tanmateix, la seva germana Judà, la traïdora, no ha tingut por sinó que també ha començat a prostituir-se. Amb el seu frívol llibertinatge (frívola disbauxa) ha profanat el país i ha comès adulteri amb troncs i pedres. Però, malgrat tot això, Judà, la seva germana traïdora, no ha tornat mai a mi de tot cor, sinó amb hipocresia. Així ho diu Jahvè

◊ b. Ég hugsaði raunar: Eftir að hún hefir aðhafst allt þetta, mun hún snúa aftur til mín. En hún sneri ekki aftur. Það sá hin ótrúa systir hennar, Júda, og þótt hún sæi, að einmitt vegna þess, að hin fráhverfa Ísrael hafði drýgt hór, hafði ég rekið hana burt og gefið henni skilnaðarskrá, þá óttaðist ekki hin ótrúa systir hennar, Júda, heldur fór og drýgði líka hór, og með hinu léttúðarfulla lauslæti sínu vanhelgaði hún landið og drýgði hór með steini og trédrumbi. En þrátt fyrir allt þetta hefir hin ótrúa systir hennar, Júda, eigi snúið sér til mín af öllu hjarta, heldur með hræsni - segir Drottinn: b. I realment jo em deia: Després d'haver estat ocupada en tot això, tornarà a mi. Però no va tornar pas. I ho va veure la seva infidel germana, Judà, i baldament veiés que justament perquè l'apòstata Israel havia comès adulteri, jo l'havia foragitada i li havia donat l'acta de divorci, la seva infidel germana, Judà, no s'espantà pas, sinó que se n'anà, ella també, a prostituir-se. I amb el seu frívol llibertinatge profanà el país cometent adulteri amb troncs i pedres. Però malgrat tot això, la seva infidel germana, Judà, tampoc no tornà a mi de tot cor, sinó amb hipocresia, així parla Jahvè

◊ þegar þér hafið stolið, myrt, drýgt hór (nāˈʔaφ ~ נָאַף:   hă-ɣāˈnɔβ   rāˈt͡sɔaħ   wə-nāˈʔɔφ   wə-hiʃʃāˈβēaʕ   la-ʃˈʃɛqɛr,   הֲגָנֹב רָצֹחַ וְנָאֹף, וְהִשָּׁבֵעַ לַשֶּׁקֶר), svarið meinsæri, fórnað til Baals og elt aðra guði sem þér hafið ekki þekkt fyrr, <...>: quan vosaltres heu robat, assassinat, comès adulteri, jurat en fals, sacrificat al Baal i seguit d'altres déus que no havíeu conegut abans, <...>

◊ a. Þetta verður af því að þeir frömdu óhæfuverk í Ísrael, drýgðu hór (nāˈʔaφ ~ נָאַף:   wa-i̯naʔăˈφū   ʔɛθ-nəˈʃēi̯   ˌrēʕēi̯ˈ־hɛm,   וַיְנַאֲפוּ אֶת-נְשֵׁי רֵעֵיהֶם) með eiginkonum landa sinna og fluttu boðskap í mínu nafni, lygar sem ég hafði ekki lagt fyrir þá. Ég veit það sjálfur og er vitni þess, segir Drottinn: a. Això s'esdevindrà perquè ells van cometre un crim infame [mai no vist] a Israel, cometent adulteri amb dones d'altri i, transmetent missatges en nom meu, mentides que jo no els havia encarregat [de dir]. Jo mateix ho sé i en dono testimoni, diu Jahvè

◊ b. Sök þeirra er, að þeir frömdu óhæfuverk í Ísrael og drýgðu hór með konum vina sinna og töluðu orð í mínu nafni, er ég hafði þeim eigi um boðið, já ég þekki það sjálfur og er vottur að því! - segir Drottinn: b. La causa d'aquests fets és que han comès una infàmia a Israel cometent adulteri amb les dones de llurs amics i pronunciant una paraula en nom meu de la qual jo no havia donat l'ordre. Sí, jo personalment en tinc coneixement i en dono fe, així parla Jahvè

◊ ef maðr vænir konu hóri ok má eigi satt gjǫra, þá er hann útlægr: si un home acusa una dona d'adulteri i no pot pas demostrar que sigui cert, és proscrit

2. (það að hórast eða stunda vændi, saurlifnaðarverk) fornicació f  (acte de tenir còpula carnal fora del matrimoni, esp. amb o com a prostitutes) (→ saurlífi; → saurlifnaður)

♦ drýgja hór: <BÍBL & RELIG = stunda vændi> cometre fornicació, fornicar

◊ a. á dögum Jósía konungs sagði Drottinn við mig: Hefur þú séð hvað hin ótrúa Ísrael hefur gert? Hún fór upp á hvern háan hól og undir hvert grænt tré og drýgði þar hór (zāˈnāh ~ זָנָה:   wa-ttiznī־ˈʃām,   וַתִּזְנִי-שָׁם): en els dies del rei Josies (Ioixià), Jahvé em digué: «Que has vist què ha fet Israel, la infidel? Ha pujat a tots els pujols elevats i sota tot arbre verd i s'hi ha prostituït (fornicat)»

◊ b. Drottinn sagði við mig á dögum Jósía konungs: Hefir þú séð, hvað hin fráhverfa Ísrael hefir aðhafst? Hún fór upp á hverja háa hæð og inn undir hvert grænt tré og hóraðist þar: Jahvè em va dir en els dies del rei Josies (Ioixià): «Que has vist en què s'ha ocupat Israel, l'apòstata? Ha pujat a tots els pujols elevats i sota tot arbre verd i s'hi ha prostituït (fornicat)»

◊ a. Þá hugsaði ég: Þegar hún hefur gert allt þetta kemur hún aftur til mín. En hún kom ekki aftur og það sá Júda, hin svikula (bāɣōˈδāh,   בָּגוֹדָה) systir hennar. Hún sá einnig að ég sendi Ísrael, hina ótrúu (məʃuˈβāh,   מְשֻׁבָה), í burt og fékk henni skilnaðarbréf (ʔɛθ-ˈsēφɛr   kərīθuˈθɛi̯-hā,   אֶת-סֵפֶר כְּרִיתֻתֶיהָ) vegna hjúskaparbrots hennar (nāˈʔaφ ~ נָאַף:   niʔăˈφāh,   נִאֲפָה). En hin svikula (bɔɣēˈδāh,   בֹּגֵדָה) Júda, systir hennar, varð ekki hrædd heldur tók einnig að drýgja hór (zāˈnāh ~ זָנָה:   wa-tˈtizɛn   gam־ˈhīʔ,   וַתִּזֶן גַּם-הִיא). Með léttúðarfullu lauslæti sínu (mi-qˈqɔl   zənūθ-āḥ,   מִקֹּל זְנוּתָהּ) vanhelgaði hún landið og drýgði hór (nāˈʔaφ ~ נָאַף:   wa-ttinˈʔaφ   ʔɛθ־hāˈʔɛβɛn   wə-ʔɛθ־hā-ˈʕēt͡s,   וַתִּנְאַף אֶת-הָאֶבֶן, וְאֶת-הָעֵץ) með stokkum og steinum. En þrátt fyrir allt þetta sneri Júda, hin svikula (bāɣōˈδāh,   בָּגוֹדָה) systir hennar, sér aldrei heils hugar til mín heldur aðeins af hræsni, segir Drottinn: a. Llavors vaig pensar: Després de fer tot això, tornarà cap a mi. Però no ha tornat. I Judà, la seva germana traïdora, ho ha vist. També ha vist que havia foragitat Israel, la infidel, i que li he donat una carta de divorci pels seus adulteris. Tanmateix, la seva germana Judà, la traïdora, no ha tingut por sinó que també ha començat a prostituir-se. Amb el seu frívol llibertinatge (frívola disbauxa) ha profanat el país i ha comès adulteri amb troncs i pedres. Però, malgrat tot això, Judà, la seva germana traïdora, no ha tornat mai a mi de tot cor, sinó amb hipocresia. Així ho diu Jahvè

◊ b. Ég hugsaði raunar: Eftir að hún hefir aðhafst allt þetta, mun hún snúa aftur til mín. En hún sneri ekki aftur. Það sá hin ótrúa systir hennar, Júda, og þótt hún sæi, að einmitt vegna þess, að hin fráhverfa Ísrael hafði drýgt hór, hafði ég rekið hana burt og gefið henni skilnaðarskrá, þá óttaðist ekki hin ótrúa systir hennar, Júda, heldur fór og drýgði líka hór, og með hinu léttúðarfulla lauslæti sínu vanhelgaði hún landið og drýgði hór með steini og trédrumbi. En þrátt fyrir allt þetta hefir hin ótrúa systir hennar, Júda, eigi snúið sér til mín af öllu hjarta, heldur með hræsni - segir Drottinn: b. I realment jo em deia: Després d'haver estat ocupada en tot això, tornarà a mi. Però no va tornar pas. I ho va veure la seva infidel germana, Judà, i baldament veiés que justament perquè l'apòstata Israel havia comès adulteri, jo l'havia foragitada i li havia donat l'acta de divorci, la seva infidel germana, Judà, no s'espantà pas, sinó que se n'anà, ella també, a prostituir-se. I amb el seu frívol llibertinatge profanà el país cometent adulteri amb troncs i pedres. Però malgrat tot això, la seva infidel germana, Judà, tampoc no tornà a mi de tot cor, sinó amb hipocresia, així parla Jahvè

◊ a. og sagði við hana: „Þú átt að búa lengi hjá mér, ekki halda fram hjá (zāˈnāh ~ זָנָה:   lɔʔ   θizˈnī,   לֹא תִזְנִי) og ekki gefast neinum manni og ég mun heldur ekki ganga inn til þín“: i li vaig dir: «Durant molt de temps viuràs amb mi, sense cometre adulteri ni donar-te a cap home. I jo tampoc no em donaré a tu»

◊ b. og sagði við hana: „Langan tíma skalt þú sitja ein án þess að drýgja hór og án þess að heyra nokkrum manni til. Svo skal ég og vera gagnvart þér“: i li vaig dir: «Durant molt de temps viuràs amb mi, sense fornicar (prostituir-te) ni donar-te a cap home. I jo tampoc no em donaré a tu»

◊ en þó hef ég nokkuð á móti þér. Þú hefur hjá þér menn sem halda fast við kenningu Bíleams, þess er kenndi Balak að tæla (βαλεῖν σκάνδαλον) Ísraelsmenn svo að þeir neyttu kjöts, sem helgað var skurðgoðum, og drýgðu hór (πορνεύειν:   καὶ πορνεῦσαι): però tanmateix tinc en contra teu algunes coses: tens amb tu homes que sostenen la doctrina d'en Balaam, el qui ensenyava Balac a entabanar els israelites per tal que megessin carn que estava consagrada als ídols i a cometre fornicació (i a fornicar, i a fer fornicació)

◊ drýgjum ekki heldur hór (πορνεύειν:   μηδὲ πορνεύωμεν) eins og sumir þeirra (πορνεύειν:   καθώς τινες αὐτῶν ἐπόρνευσαν), og tuttugu og þrjár þúsundir féllu á einum degi: no forniqueu, com alguns d'ells van fornicar, i en van caure en un sol dia vint-i-tres mil

♦ → afvegaleiða “esgarriar”

Hór <n. Hórs, no comptable>:

[mont] Or m, [mont] Hor m (הֹר הָהָר)

◊ Ísraelsmenn lögðu af stað frá Kades og allur söfnuðurinn kom að fjallinu Hór (hɔr ~ הֹר:   hɔr   hā-ˈhār,   הֹר הָהָר). Þá talaði Drottinn til Móse og Arons á Hórfjalli (hɔr ~ הֹר:   bə-ˈhɔr   hā-ˈhār,   בְּהֹר הָהָר) við landamæri Edóms og sagði: „Aron skal nú safnast til forfeðra sinna því að hann skal ekki koma inn í landið sem ég hef gefið Ísraelsmönnum því að þið risuð gegn skipun minni við Meríbavatn. Sæktu Aron og son hans, Eleasar, og farðu með þá upp á Hórfjall (hɔr ~ הֹר:   wə-haˈʕal   ʔɔˈθ-ām   hɔr   hā-ˈhār,   וְהַעַל אֹתָם, הֹר הָהָר): els israelites van partir de Cadeix i tota la comunitat arribà al puig Hor. Allà, al puig Hor, a tocar de la frontera del país d'Edom, Jahvè va parlar al Moïsès (Moixè) i a l'Aharon, tot dient-los: «L'Aharon ara s'haurà de reunir amb els seus ancestres, ja que no ha d'entrar al país que dono als israelites, perquè a les aigües de Meribà (Merivà) us revoltàreu contra la meva ordre. [Tu, Moïsès (Moixè),] vés a cercar l'Aharon i son fill Eleazar (Elazar) i puja amb ells al puig Hor

hóra <f. hóru, hórur. Gen. pl.: hóra>:

1. (vændiskona) bagassa f (prostituta)

◊ a. Hve sóttheitt var hjarta þitt, segir Drottinn Guð, þegar þú gerðir allt þetta og breyttir eins og argasta hóra (ʔiʃʃāh־zōˈnāh   ʃalˈlātˁɛθ,   אִשָּׁה-זוֹנָה, שַׁלָּטֶת): que n'era, de febril, el teu cor, diu Adonai Jahvè, quan feies tot això i et comportaves com la bagassa més procaç!

◊ b. Hversu brann hjarta þitt af girnd - segir Drottinn Guð - er þú framdir allt þetta, sem erkihóra mundi fremja: com cremava el teu cor de desig, diu Adonai Jahvè, quan cometies totes aquestes accions, com les cometria una arxibagassa!

◊ ég mun hvorki gera dætur yðar ábyrgar vegna þess að þær hórast né tengdadætur yðar fyrir að halda fram hjá því að þeir ganga sjálfir afsíðis með hórum (zɔˈnāh, zōˈnāh ~ זֹנָה ,זוֹנָה:   kī־ˈhēm   ʕim־ha-zzɔˈnōθ   ʝəφāˈrēδū,   כִּי-הֵם עִם-הַזֹּנוֹת יְפָרֵדוּ) og halda fórnarveislur með musterisskækjum. Þjóð, sem ekkert skilur, mun líða undir lok: no faré les vostres filles responsables del fet que es prostitueixin ni les vostres nores pel fel que cometen adulteri, perquè ells mateixos[, els sacerdots,] se'n van a part amb prostitutes, i celebren banquets sacrificials amb prostitutes sagrades (lit.: amb prostitutes del temple). Un poble que no entén res, és un poble que perirà

◊ hlustaðu því, hóra (zōˈnāh ~ זוֹנָה), á úrskurð Drottins: escolta, per això, prostituta, la decisió de Jahvè!

◊ þú skalt blygðast þín fyrir ranglæti gagnvart félaga og vini, fyrir þjófnað andspænis heimabyggð þinni, fyrir að gleyma Guði og sáttmálanum og að reka út olnboga þegar þú matast, fyrir að þiggja og gefa með ólund og taka ekki undir kveðju. Blygðast þín fyrir að stara á hóru (ἡ γυνὴ ἑταίρα:   ἀπὸ ὁράσεως γυναικὸς ἑταίρας -o és: γυναικὸς ἑτέρας?- καὶ ἀπὸ ἀποστροφῆς προσώπου συγγενοῦς), snúa baki við ættingja, hafa réttmæta eign af einhverjum, líta annars manns konu girndarauga og gera þér of títt um þernu hans: avergonyeix-te de la injustícia davant el company i l'amic, del robatori davant el teu veïnatge, per oblidar Déu i l'aliança, i de posar els colzes [sobre els pans] quan menges, [avergonyeix-te també] d'acceptar i donar amb mal humor i de no respondre als qui et saluden. Avergonyeix-te per mirar fixament una bagassa, de girar la cara a un parent, d'apropiar-te de la propietat legítima d'algú, d'esguardar la dona d'un altre home amb ulls de desig i de fer la cort a la seva serventa

◊ "Þessara orða skaltu gjalda," sagði Hjalti, "þín hóra," ok gekk at henni ok beit af henni nefit. "Kenndu mér um, ef nokkurir fljúgast á um þik, ok vænti ek, at flestum þykki lítil gersemi at þér upp frá þessu": en Hjalti li va dir: “Pagaràs cares aquestes paraules, tros de puta!" i es va abalançar contra ella i li va arrencar el nas d'una mossegada. “Dóna-me'n la culpa a mi, si n'hi ha alguns que es barallen per tu. De tota manera, espero que, d'ara endavant, a la majoria d'homes els semblaràs una joia ben poc atractiva”  ( La traducció del sintagma þín hóra és més complicada del que sembla perquè, a la dificultat de traduir aquest vocatiu amb l'adjectiu possessiu de segona persona, un tipus de construcció que no existeix a les llengües romàniques (cf. d'altres exemples moderns com ara fíflið þitt, kjáninn þinn, álfurinn þinn, greyið þitt), s'hi afegeix que en Hjalti empra la paraula hóra amb el significat d'adúltera més que no pas amb el de puta. Però el mot adúltera en català no té un ús real com a insult o retret; en aquesta funció, per comptes d'aquest mot, s'empra gairebé sempre puta i és per això que m'he decidit per aquest mot en la traducció, integrant així aquesta cita en l'accepció 1. quan en realitat s'hauria de presentar com a exemple de l'accepció 3. I hi ha una darrera observació a fer: El text norrè especifica que la noia és la seva frilla, no pas la seva esposa; de fet, emperò, les paraules d'ella deixen entreveure al meu parer que, o bé ella es considerava la seva promesa o bé podríem arribar a pensar que fins i tot era la seva dona, ja que en el text llatí que citaré a continuació ella parla realment de nubere a un altre home -la qual cosa pressuposava un connubium i no només un simple coniugium- si ell mor en la batalla, i no pas d'ajuntar-s'hi (adiungere se) com a frilla. Resulta imaginable que una esposa fos convertida en una frilla a la versió d'aquesta història que ens és pervinguda perquè en el segle XIV ja no fos acceptable que un marit -que havia de gaudir del favor del públic oient i lector- esnassés la seva dona per evitar que aquesta es tornés a casar si quedava vídua, un fet que formava part del mite i que per això mateix no podia suprimir-se'n, però que calia transformar per acomodar-lo als nous aires, i això es va fer canviant la dona original per una frilla, la qual cosa feia que el fet aparegués més acceptable. És una especulació. Si aquesta especulació fos encertada, podríem pensar igualment, que el vocatiu þín hóra substituí un vocatiu mín hóra anterior, en el qual el mot hóra s'hi usava en el significat de frilla kvænts manns o sigui: estimada meva. En tot cas, i sigui com sigui, en Saxo, qualifica la noia de scortum -un mot que no s'escau gens ni mica a aquest passatge- i de paelex -que fóra una bona equivalència de frilla-. En Saxo va formular en llatí així aquest mateix episodi: Dan 2.7.3 (p. 52,35 ) [1] Eiusdem forte silentio noctis Hialto, qui inter regios proceres spectatae probitatis merito praeeminebat, rus egressus scorti se complexibus dederat. [2] Hic cum obortum pugnae fragorem stupida procul aure sensisset, fortitudinem luxuriae praetulit maluitque funestum Martis discrimen appetere quam blandis Veneris illecebris indulgere. [3] Quanta hunc militem regis caritate flagrasse putemus, qui, cum ignorantiae simulatione excusationem absentiae praestare posset, salutem suam manifesto periculo obicere quam voluptati servare satius existimavit? [4] Discedentem paelex percontari coepit, si ipso careat, cuius aetatis viro nubere debeat. [5] Quam Hialto perinde ac secretius allocuturus propius accedere iussam, indignatus amoris sibi successorem requiri, praeciso naso deformem reddidit erubescendoque vulnere libidinosae percontationis dictum multavit, mentis lasciviam oris iactura temperandam existimans. [6] Quo facto, liberum quaesitae rei iudicium a se ei relinqui dixit. [7] Post haec repetito ocius oppido, confertissimis se globis immergit adversasque acies mutua vulnerum inflictione prosternit. [8] Cumque dormientis adhuc Biarconis cubiculum praeteriret, expergisci iussum, tali voce compellat... [1] Per casualitat [s'havia esdevingut que], en el silenci d'aquella mateixa nit, l'Hialtó, que descollava entre els pròcers del rei pel mèrit de la seva demostrada valentia, havent sortit [de Lethra] al camp, s'havia lliurat a les abraçades d'un scortum. [2] Quan va sentir des de la llunyania, amb orella astorada, el fragor sorgit d'aquella batalla, va posar la valentia davant la luxúria i s'estimà més de córrer cap al perill funest de la batalla (‘d'en Mart’) que no pas cedir a les suaus temptacions de l'amor (‘de la Venus’). [3] Pensem amb quina força no cremava l'amor d'aquest miles pel seu rei, que -si bé hauria pogut tenir una excusa [convincent] per explicar la seva absència [de la batalla que es lliurava a Lethra] fingint que no n'havia sabut res- va considerar preferible exposar la seva integritat física a un perill manifest que no conservar-la per a la voluptat. [4] Quan ja volia anar-se-n'hi, la seva paelex es va posar a preguntar-li quina edat hauria de tenir l'home amb qui casar-s'hi, si ella es veia privada d'ell. [5] L'Hialtó, indignat perquè ja li era cercat un successor en l'amor, havent-li manat que s'hi acostés com si li anés a dir una cosa en gran secret, la va convertir en deforme, havent-li tallat el nas (menys lit.: li va tallar el nas, per desfigurar-li la cara). Amb una ferida vergonyant va castigar la seva pregunta libidinosa, bo i considerant que la lascívia de la ment es temperaria així amb la pèrdua (iactura) [de la bellesa] de la cara. [6] I havent-ho fet, li va dir que, pel que fa a la pregunta que li acabava de fer, li deixava la resposta al seu lliure criteri. [7] Després d'això, havent-se afanyat a tornar ràpidament a la ciutat, es va submergir en el més espès de la batalla i abatia (estassava) els rengles enemics, infligint ferida rere ferida (?mutua uulnerum). [8] I, com passés per davant el cubiculum d'en Biarcó, que encara dormia, s'hi adreçà amb les següents paraules per manar-li que es despertés...)

2. <FIG PEJOR> porca f, salopa f (gal·l.) 

3. <†> (gift kona sem heldur framhjá eiginmanni sínum) adúltera f (dona casada que comet adulteri) (→ hórkona)

◊ magnétis heitir sá steinn, er finnr á Indíalandi sú þjóð, er Trógodicí heitir. Hann er svartblár. Hann dregr járn at sér. Médí funnu megin hans. Legg hann undir háls konu sofandi, ef mann forvitnar um dygð hennar, en sú er skír, er faðmar sofanda bónda sinn, en hóra veltr ór rekkju, sem henni sé meðr hendi kastað, ok deynir, ok merkir sá daunn launlastar hennar. En ef þjófr gengr í hús at stela ok leggr hann glœðr hér ok hvar ok á ofan nǫkkut af þeim steini í hvern stað, svá at hiti ok reykr gengi af í fjóra staði ok hverr er í húsi því er, flýr hverr í sín stað ok uggir at hús falli á, en þjófr má taka, hvat er hann vill. En ef drykkit er af hánum í vatni ok í hunangi þá er hann góðr við vatnkálfi ok við bruna, ef þú støkkvir á með hánum — Magnetes lapis est inuentus apud Troglodytas, Quem lapidum genitrix nihilominus India mittit. <...> Hinc et apud Medos, cum res uenissete in usum Detexit lapidis magis experientia uires. Nam qui scire cupit sua num sit adultera coniux, Suppositum capiti lapidem stertentis adaptet; Mox quae casta manet petit amplexa maritum, Non tantum euigilans. Cadit omnis adultera lecto, Tanquam pulsa manu, subito fetore coacta. Quam lapis emittis celati criminis index. Si fur claustra domus spoliis gazisque refertae, ingrediens, prunas ardentes per loca ponat, Et superaspergat magnetis fragmina prunis; Mox in ea quicunque domo mansere fugantur, Ut per tetragonum fumi uapor alta uaporet. Mentibus euersis, uelut impendente ruina, Diffugient omnes in ea quicunque manebant, Et fur securus rapiet quaecunque libebit. <...> Cum mulso datus, hydropem purganda resoluit, Et combusturas super aspersus medicatur: Magnētis (la pedra imant) es diu la pedra que troba a l'Índia el poble que es diu Trogodici (els trogòdites o troglòdites). Aquesta pedra és de color blau fosc. Atreu el ferro. Els medes foren els primers a trobar la seva força. Posa'l sota el coll d'una dona [casada] que dorm, si hom vol tenir la certesa de la seva virtut i la dona que, continuant dormida, abraci el seu marit, és pura, però l'adúltera caurà rodolant fora del llit, com si l'haguessin llançada amb una mà i farà pudor i aquesta pudor indicarà el seu vici ocult. I si un lladre entra a robar dins una casa i posa calius aquí i allà i al damunt hi posa una mica d'aquesta pedra a cada lloc, de manera que en surti escalfor i fum als quatre racons [de la casa], qualsevol que es trobi en aquesta casa, fugirà cadascun pel seu cantó, tement que la casa li caigui a sobre, i el lladre podrà prendre el que vulgui. Si se'n beu dissolta en aigua o en mel, la pedra imant [mòlta, en pols] és bona contra la hidropesia i també contra les cremades, si n'hi arroses a sobre

◊ magnés heitir sá steinn, er finnr á Indíalandi sú þjóð, er *Godici [=Trogodici = Trōgody̆tae] heitir. [Hann] er svartblár. Hann dregr járn með fundnu magni hans. Legg hann (ɔ: magnēs) undir hǫfuð konu sofandi, ef þik forvitnar dygð hennar; er sú skír, er faðmar bónda sinn sofandi, en hóra veltiz ór sæng, sem henni sé með hendi hrundið eða kastað, ok deynir fulliga, ok merkir sá daunn launlastar hennar. En ef þjófr gengr í hús at stela ok leggr hann glœðr hér ok hvar ok á ofan af þeim steini nǫkkut í hvern stað, svá at hiti ok reykr gangi af í fjóra staði, ok hverr sem í húsi er, þá flýr í sín stað hverr ok uggir, at hús falli á þá, en þjófr má taka, hvat er hann vill. En ef drykkit er af honum í vatni eða hunangi, þá er hann góðr við vatnskálfi ok við bruna, ef þú støkkvir á með hánum: Magnes o pedra imant es diu la pedra que troba a l'Índia el poble que es diu trogòdites. Aquesta pedra és de color blau fosc. Atreu el ferro amb la seva força revelada. Posa-la sota el cap d'una dona adormida si vols conèixer la seva virtut: és pura la dona que, continuant adormida, abraçarà el seu marit[, després de posar-li la pedra imant sota el cap], peró l'adúltera rodolarà fora del llit com si l'haguessin empesa o llançada amb una mà, i pudirà fètidament i aquesta pudor indicarà el seu vici ocult. I si un lladre entra a robar a una casa i posa calius aquí i allà i ensalga els calius d'una mica de pedra imant [mòlta] a cada racó de la casa, de manera que l'escalfor i el fum s'escampin pels quatre costats, tothom que es trobi a la casa, fugirà cadascun pel seu cantó, tement que la casa li caigui a sobre, i el lladre podrà prendre el que vulgui. I si se'n beu dissolta en aigua o mel, la pedra imant és bona contra la hidropesia i contra les cremadures, si n'hi arroses a sobre

◊ um þat ef maðr bregðr konu manns, at annarr hafi legit með henni. 35. Ef maðr bregðr konu manns um þat, at annarr hafi legit með henni en bónði hennar ok kallar hana hóru, þá er hann útlægr ok hverr peningr fjár hans, nema hans heimskviðr fylgi, en hon taki fullrétti sitt, er við var mælt, nema hon verði sǫnn at því. Ef maðr kennir manni fordæðuskap, þá er hann útlægr ok hverr peningr fjár hans, nema heimskviðr fylgi. Engi skal þat við annan mæla, at hann sé hórbarn eðr varpa, nema sá einn, er þat fé vill brigða, er hann er handhafi at. En ef annarr maðr mælir þat, þá er hann útlægr ok hverr peningr fjár hans, nema heimiliskviðr fylgi til. Engi maðr skal þat við annan mæla: „Þú stalt mik,“ nema hann sé stolinn ok geri þat satt. Þat mál skal hann sœkja, er við var mælt. elligar hefir hann drepit niðr konungsrétti ok bœarmanna, en hinn haldi uppi álagsbótum, ef hann má þat eigi satt gera. En ef hann verðr at sǫnnu, þá á hann ekki at þiggja (Bjarkeyjarréttr): si un home acusa la dona d'un altre, d'haver jagut amb un altre que no sigui el seu marit i l'anomena adúltera, ell i cada peningr del seu cabal són proscrits, llevat que acompanyi la seva designació de la dona d'un heimskviðr. Però la dona, contra la qual s'ha dit aquesta paraula, prengui el seu fullrétti (o sigui, reclami el seu dret a plena indemnització o compensació per part del difamador), llevat que ella sigui convicta d'aquest fet. Si un home acusa un altre de bruixeria, el difamador i cada peningr del seu cabal són proscrits, llevat que acompanyi la seva qualificació de l'home d'un heimskviðr. Ningú dirà a un altre que és un fill il·legítim (bord) o un expòsit, excepte únicament aquell qui vol[, tenint-hi dret,] reclamar el cabal (fé) que l'altre té en possessió. Però si és un altre el qui ho diu, la pesona que ho fa i cada peningr del seu cabal són proscrits llevat que acompanyi la seva designació de l'home d'un heimskviðr. Ningú no dirà pas a un altre: “M'has robat!” llevat que l'altre li hagi [realment] robat i que el primer ho pugui demostrar. En aquesta causa interposarà la demanda la persona difamada o, altrament, haurà reduït a no-res (drepit niðr) el dret d'indemnització del rei i dels ciutadans (o vilatans, bœjarmenn) i el difamador pagarà la indemnització establerta si no pot demostrar que el que ha dit és ver. Però si la persona a la qual li ho ha dit és convicta del fet, [la persona afectada] no percebrà res

◊ um fullréttisorð: Orð eru þau er fullréttisorð heita: Þat er eitt, ef maðr kveðr at karlmanni ǫðrum, at hann hafi barn borit. Þat er annat, ef maðr kveðr hann vera sannsorðinn. Þat er hit þriðja, ef hann jafnar hánum við meri, eða kallar hann grey eða portkonu, eða jafnar hánum við berendi eitthvert: Þá skal hann bœta hánum fullum rétti fyrir. Þar má hann ok vega um, at útlǫgum þeim manni í gegn þeim orðum, er nú hefi ek talt, ef hann skírskotar undir vátta. Iðrast mega menn orða sinna ok aptr taka, ef vilja: kveðast eigi vita verra hánum á hendr en góðum manni. Þat er ok fullréttisorð, ef maðr þrælar karlmann frjálsan, eða kallar hann trǫll eða fordæðu. Þat er ok fullréttisorð konu, ef maðr vænir hana hóri ok kallar hana hóru, þar er hon veldr eigi: hi ha paraules que reben la designació de paraules que donen dret a la plena compensació: Una és que un home li digui a un altre que ha parit un infant. La segona és que un home digui [d'un altre] que s'ha deixat penetrar. La tercera cosa és si el compara a una egua o li diu gossa o puta o el compara a qualsevol animal femella. El qui les hagi dites haurà de pagar una plena compensació a aquell al qual les hagi dites. Aquest també el podrà matar [impunement] per aquestes paraules que acabo d'enumerar, com si es tractés d'un proscrit, si dóna fe, mitjançant testimonis, que l'altre realment les ha dites. Hom pot empenedir-se de les seves paraules i retirar-les si així ho vol fer: [En tal cas,] dirà que no coneix res contra ell (contra l'ofès) que sigui pitjor del que podria dir d'un home probe. També són paraules que donen dret a la plena compensació que un home d'un home lliure en faci un esclau (és a dir, que digui d'un home lliure que és un esclau) o l'anomeni trol o [mala] bruixa. També és una paraula que dóna dret a la plena compensació d'una dona si un home l'acusa de fornicació i l'anomena puta (o: ...si un home l'acusa de fornicació o adulteri i li diu adúltera) quan la dona no dóna peu perquè l'hi diguin’)

4. (?) <†> (unnusta, kærasta, ástmær eða frilla kvænts manns) amant f (xixisbea, amistançada)

Hóras <m. Hórass, pl. no hab.>:

Horaci m (Hŏrātĭŭs) (→ Hóratíus)

hórast <hórast ~ hórumst | hóraðist ~ hóruðumst | hórast ║ [með e-m]>:

(drýgja hór) cometre adulteri [amb algú]

◊ en það hef ég á móti þér að þú líður Jessabel, konuna sem segist vera spámaður og kennir þjónum mínum, afvegaleiðir þá til að drýgja hór (πορνεύειν:   πορνεῦσαι) og eta kjöt helgað skurðgoðum. Ég hef gefið henni frest til þess að hún sjái að sér en hún vill ekki bæta ráð sitt og láta af hórdómi sínum (ἡ πορνεία -ίας:   ἐκ τῆς πορνείας αὐτῆς). Nú mun ég varpa henni á sóttarsæng (ἡ θλῖψις θλίψεως:   εἰς θλῖψιν) og þeim í mikla þrengingu sem hórast með henni (ὁ μοιχεύων -εύοντος:   ἰδοὺ βάλλω αὐτὴν εἰς κλίνην, καὶ τοὺς μοιχεύοντας μετ’ αὐτῆς εἰς θλῖψιν μεγάλην) ef þeir iðrast ekki og snúa baki við henni: però tinc en contra teu que toleres la Jezabel, la dona que es diu profetessa i ensenya als meus servents, esgarriant-los per tal que forniquin i mengin carn consagrada als ídols. Li he donat temps perquè s'esmeni, però ella no vol corregir-se i abandonar la seva prostitució. Doncs bé, la llançaré a un llit de malalta, i llançaré a una gran tribulació els qui cometen adulteri amb ella, si no es penedeixen i girar-li l'esquena

◊ a. Smánaðu (ħalˈlēl ~ חַלֵּל:   ʔal־təħalˈlēl,   אַל-תְּחַלֵּל) ekki dóttur þína með því að láta hana stunda hórdóm (hizˈnāh ~ הִזְנָה:   ʔal־təħalˈlēl   ʔɛθ־bittə-ˈχā   lə-haznōˈθ-āḥ,   אַל-תְּחַלֵּל אֶת-בִּתְּךָ, לְהַזְנוֹתָהּ) svo að landið hórist (li-zəˈnōθ ~ לִזְנוֹת‎:   wə-lɔʔ־θizˈnɛh   hā-ˈʔārɛt͡s,   וְלֹא-תִזְנֶה הָאָרֶץ) ekki og fyllist ólifnaði (zimˈmāh ~ זִמָּה:   ū-māləˈʔāh   hā-ˈʔārɛt͡s   zimˈmāh,   וּמָלְאָה הָאָרֶץ זִמָּה)

b. Vanhelga eigi dóttur þína með því að halda henni til saurlifnaðar, að eigi drýgi landið hór og landið fyllist óhæfu

a. meðan Ísrael dvaldi í Sittím tók þjóðin að hórast með móabískum konum

b. meðan Ísrael dvaldi í Sittím, tók lýðurinn að drýgja hór með Móabs dætrum

en reynist ásökunin rétt og engin sönnunargögn fyrir meydómi stúlkunnar finnast skal færa stúlkuna að húsdyrum föður hennar. Þá skulu íbúar heimaborgar hennar grýta hana í hel því að hún hefur framið svívirðingu í Ísrael með því að hórast í föðurgarði. Þú skalt uppræta hið illa þín á meðal

a. Þegar Jóram kom auga á Jehú sagði hann: „Kemur þú með friði, Jehú?“ Hann svaraði: „Hvernig get ég komið með friði á meðan Jesebel, móðir þín, hórast með hjáguðum og leggur stund á alls konar galdra?“

b. En er Jóram sá Jehú, sagði hann: "Fer þú með friði, Jehú?" Hann svaraði: "Hvað er um frið að ræða, meðan Jesebel móðir þín heldur áfram með hórdóm sinn og hina margvíslegu töfra sína?"

að þeim sjötíu árum liðnum mun Drottinn hafa afskipti af Týrus. Hún mun að nýju afla sér skækjulauna og hórast með öllum konungsríkjum veraldar á yfirborði jarðar. En tekjur hennar og skækjulaun verða helguð Drottni

Fyrir löngu braust þú af þér okið og sleist af þér fjötrana. Þú sagðir: „Ég vil ekki vera þræll.“ En á hverjum háum hól, undir hverju grænu tré, lagðist þú og hóraðist

a. Ef maður rekur konu sína frá sér og hún fer og verður eiginkona annars manns, getur hún þá snúið til hans aftur? Mundi þetta land ekki vanhelgast af því? Og þú sem hefur hórast með mörgum friðlum, ættir þú að geta snúið aftur til mín? segir Drottinn

b. Þegar maður rekur frá sér konu sína, og hún fer frá honum og giftist öðrum manni, getur hann þá horfið til hennar aftur? Mundi landið ekki vanhelgast af því? En þú hefir drýgt hór með mörgum friðlum og ættir þó að snúa aftur til mín! - segir Drottinn

a. Og meðal spámannanna í Jerúsalem hef ég séð hryllilegt athæfi. Þeir hórast og ljúga, styðja illvirkja, svo að enginn þeirra hverfur frá illri breytni sinni. Fyrir mér eru þeir allir orðnir eins og Sódóma, borgarbúar eins og Gómorra

b. En hjá spámönnum Jerúsalem sá ég hryllilegt athæfi: Þeir drýgja hór og fara með lygar og veita illgjörðarmönnum liðveislu, svo að enginn þeirra snýr sér frá illsku sinni. Þeir eru allir orðnir mér eins og Sódóma og íbúar hennar eins og Gómorra

a. En þú reiddir þig á fegurð þína og orðið sem af þér fór og hófst að stunda skækjulifnað og þröngvaðir hórdómi þínum upp á hvern þann sem átti leið um og þú varðst hans

b. En þú reiddir þig á fegurð þína og hóraðist upp á frægð þína, og þú jóst hórdómi þínum út yfir hvern, sem fram hjá gekk

a. Og af sumum skartklæða þinna gerðir þú þér marglitar fórnarhæðir og hóraðist á þeim. Þú tókst gersemar þínar, sem voru úr gulli mínu og silfri og ég hafði gefið þér, og gerðir úr þeim líkneski af karlmönnum og hóraðist með þeim

b. Og þú tókst nokkuð af fötum þínum og gjörðir þér mislitar fórnarhæðir, og þú drýgðir hórdóm á þeim. Og þú tókst skartgripina af gulli því og silfri, er ég hafði gefið þér, og gjörðir þér karlmannslíkneski af og drýgðir hórdóm með þeim

a. Orð Drottins kom til mín: Mannssonur, einu sinni voru tvær konur, dætur sömu móður. Þær stunduðu ólifnað í Egyptalandi, þær hóruðust þar á æskuárum. Þar þukluðu menn brjóst þeirra og gældu við meyjarbarm þeirra. Sú eldri hét Ohola og systir hennar Oholíba. Þær urðu eiginkonur mínar og ólu bæði syni og dætur. Nafnið Ohola táknar Samaríu en Oholíba Jerúsalem

b. og orð Drottins kom til mín, svohljóðandi: "Mannsson, konur voru tvær, dætur sömu móður. Þær frömdu hórdóm á Egyptalandi, þær hóruðust í æsku. Þar létu þær þukla um brjóst sér og þar fóru menn höndum um meyjarbarm þeirra. Hin eldri hét Ohola og systir hennar Oholíba. Og ég eignaðist þær báðar, og þær ólu sonu og dætur. Og Ohola hét síðar Samaría og Oholíba Jerúsalem

a. Þeir færa sláturfórnir á fjallatindum og brenna reykelsi á hæðum, undir eikum, öspum og terebintum því að skuggi þeirra er notalegur. Þess vegna hórast dætur yðar og tengdadætur yðar halda fram hjá

b. Efst uppi á fjöllunum fórna þeir sláturfórnum, og á fórnarhæðunum færa þeir reykelsisfórnir, undir eikum, öspum og terebintum, því að skuggi þeirra er ununarfullur. Fyrir því drýgja dætur yðar hór og fyrir því hafa yðar ungu konur fram hjá

a. saurlífismenn, karla sem hórast með körlum, þrælasala, lygara, meinsærismenn og hvað sem það er nú annað sem gagnstætt er hinni heilnæmu kenningu

b. frillulífismönnum, mannhórum, mannaþjófum, lygurum, meinsærismönnum, og hvað sem það er nú annað, sem gagnstætt er hinni heilnæmu kenningu

Þá töluðu til frændur hennar að slíkt væri mikil skapraun burðugum konum að hafa bótalausa þvílíka álygi því að það var þar dauðasök ef kona varð opinber að því að hún hóraðist undir bónda sinn. Spes beiddi þá biskup að hann gerði skilnað þeirra Sigurðar því að hún sagðist eigi vilja þola álygi hans. Fluttu þetta frændur hennar. Varð þá svo með atgangi þeirra og býtingum að þau voru skilin og Sigurður fékk lítið af góssinu. Var hann ger úr landi burt. Fór þar sem víða eru dæmi til að hinir lægri verða að lúta. Gat hann og öngu fram komið þó að hann hefði rétt að mæla: aleshores els seus parents demanaren la paraula i digueren que era un gran greuge per a una dona d'alt llinatge si una acusació inventada com aquella restava sense satisfacció, car allà es considerava un crim castigat amb la pena de mort si una dona casada era declarada culpable d'haver enganyat el seu marit. L'Spes va formular aleshores davant el bisbe el seu desig que se dissolgués el seu matrimoni amb en Sigurður, tot dient que no volia continuar aguantant les seves falses acusacions. Els seus parents donaren suport al seu desig. I amb llur ajut i llur intervenció amb donatius de diners es va aconseguir que l'Spes es divorciés d'en Sigurður. En Sigurður va rebre una part petita dels béns del matrimoni. Fou forçat a abandonar el país. Es va esdevenir allà -com sol passar sovint arreu- que els més petits s'han de doblegar. Tampoc no va poder aconseguir res per més que tingués el dret de la seva part

♦ → afvegaleiða “esgarriar”

Hóratíus <m. Hóratíusar, pl. no hab.>:

Horaci m (Hŏrātĭŭs)

hór·barn <n. -barns, -börn>:

infant adulterí

„Farðu og gakktu að eiga hórkonu og eignastu hórbörn því að landið drýgir hór og hverfur frá Drottni“

Börnum hennar sýni ég enga miskunn því að þau eru hórbörn. Já, móðir þeirra drýgði hór, hún, sem bar þau undir belti, varð sér til skammar því að hún sagði: „Ég elti ástmenn mína, þeir gefa mér brauð mitt og vatn, ull mína og hör, olíu og vín“

hórdóms·andi <m. -anda, no comptable>:

<BÍBL> esperit m de prostitució

◊ a. Þeir munu nærast en ekki verða saddir, þeir munu hórast (zāˈnāh ~ זָנָה:   hizˈnū   wə-ˈlɔʔ   ʝiˈφrɔt͡sū,   הִזְנוּ וְלֹא יִפְרֹצוּ) en þeim mun ekki fjölga því að þeir hættu að gefa Drottni gaum til að drýgja hór (— ~ —). Hórdómur (zəˈnūθ ~ זְנוּת) og víndrykkja sviptir þjóð mína viti, hún leitar ráða hjá trjádrumbum sínum og stafur hennar á að gefa henni fyrirmæli. Já, hórdómsandinn (ˈrūaħ   zənūˈnīm ~ רוּחַ זְנוּנִים:   kī   ˈrūaħ   zənūˈnīm   hiθˈʕāh,   כִּי רוּחַ זְנוּנִים הִתְעָה) hefur leitt þá afvega, hórdómur þeirra (zāˈnāh ~ זָנָה:   wa-i̯ʝizˈnū   mi-tˈtaħaθ   ʔɛ̆lɔhēi̯-ˈhɛm,   וַיִּזְנוּ מִתַּחַת אֱלֹהֵיהֶם) fjarlægir þá Guði sínum: l’

b. Þeir skulu eta, en þó ekki saddir verða, þeir skulu hórast, en engan unað af því hafa, því að þeir hafa yfirgefið Drottin. Hór, vín og vínberjalögur tekur vitið burt. Lýður minn gengur til frétta við trédrumb sinn, og stafsproti hans veitir honum andsvör. Því að hórdómsandi hefir leitt þá afvega, svo að þeir drýgja hór, ótrúir Guði sínum

◊ verk þeirra leyfa þeim ekki að hverfa aftur til Guðs síns. Þar sem hórdómsandi (ˈrūaħ   zənūˈnīm ~ רוּחַ זְנוּנִים:   kī   ˈrūaħ   zənūˈnīm   bə-qirˈb-ām,   כִּי רוּחַ זְנוּנִים בְּקִרְבָּם) er í brjósti þeirra þekkja þeir ekki Drottin: llurs obres no els permeten de retornar a llur Déu. Com que un esperit de prostitució és a llur cor, no coneixen pas Jahvè

hórdóms·brot <n. -brots, -brot>:

adulteri m

<†>  hórdóms·kona <f. -konu, -konur. Gen. pl.: -kvenna>:

adúltera f

◊ en eg segi yður: Hver hann forlætur sína eiginkonu -að undantekinni hórunarsök (ἡ πορνεία -ίας:   παρεκτὸς λόγου πορνείας)-, sá gjörir það að hún verður hórdómskona (μοιχᾶν:   ποιεῖ αὐτὴν μοιχευθῆναι). Og hver eð fastnar þá sem frá manni er skilin, sá drýgir hór (μοιχᾶν:   καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ μοιχᾶται): però jo us dic: “El qui repudia (es divorcia de) la seva dona, llevat per causa de fornicació, faque ella es converteixi en adúltera. I el qui es casa amb la qui està divorciada del seu marit, comet adulteri”

◊ þér hórunarmenn og hórdómskonur (ἡ μοιχαλίς -ίδος:   μοιχαλίδες), viti þér ekki það veraldarinnar vinfengi er Guðs óvinskapur? Hver veraldarvinur vill vera, sá man Guðs óvin vera: vosaltres, adúlters i adúlteres, que per ventura no sabeu que l'amistat amb el món és enemistat amb Déu? El qui vol ésser amic del món serà enemic de Déu

hórdóms·maður <m. -manns, -menn>:

adúlter m

a. Hefði ég gistihús fyrir ferðalanga í eyðimörkinni gæti ég yfirgefið þjóð mína og farið frá þeim því að þeir eru allir hórkarlar, hópur svikara

b. Ó að ég hefði sæluhús í eyðimörkinni, þá skyldi ég yfirgefa þjóð mína og fara burt frá þeim, því að allir eru þeir hórdómsmenn, flokkur svikara

a. Ég mun koma til ykkar og halda dómþing. Ég kem brátt og vitna gegn galdramönnum, hórkörlum og meinsærismönnum, gegn öllum sem halda launum fyrir daglaunamönnum, kúga ekkjur og munaðarleysingja og þjaka aðkomumenn og óttast mig ekki, segir Drottinn hersveitanna

b. En ég mun nálægja mig yður til að halda dóm og mun skyndilega fram ganga sem vitni í gegn töframönnum, hórdómsmönnum og meinsærismönnum og í gegn þeim, sem hafa af daglaunamönnum, ekkjum og munaðarleysingjum og halla rétti útlendinga, en óttast mig ekki - segir Drottinn allsherjar

hór·dómur <m. -dóms, no comptable>:

<BÍBL> adulteri m (→ hjúskaparbrot)

þremur mánuðum síðar var Júda sagt: „Tamar, tengdadóttir þín, hefur drýgt hór og er orðin þunguð í hórdómi.“ Þá sagði Júda: „Leiðið hana út og brennið hana“

a. vitið þið ekki að ranglátir munu ekki erfa Guðs ríki? Villist ekki! Enginn sem er saurlífur, dýrkar falsguði eða lifir í hórdómi, enginn karlmaður sem lætur nota sig eða notar aðra til ólifnaðar

◊ b. Vitið þér ekki, að ranglátir munu ekki Guðs ríki erfa? Villist ekki! Hvorki munu saurlífismenn (πόρνοι) né skurðgoðadýrkendur (εἰδωλολάτραι), hórkarlar (ὁ μοιχός -οῦ:   οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται), οὔτε μαλακοὶ, né kynvillingar (ἀρσενοκοῖται)

a. Líttu til gróðurvana hæðanna, gættu að: Hvar hefur þú ekki verið svívirt? Þú sast við veginn og beiðst friðla eins og Arabi í eyðimörkinni. Þú vanhelgaðir landið með hórdómi þínum og illsku

b. Renn augum þínum upp á skóglausu hæðirnar og gæt að: Hvar hefir þú eigi hórast? Við vegina situr þú um friðla eins og Arabi í eyðimörkinni og vanhelgar landið með lauslæti þínu og vonsku þinni

a. Hjúskaparbrot þín, lostavein og blygðunarlaus hórdómur. Ég hef séð andstyggilega hegðun þína á hæðunum og á sléttunum. Vei þér, Jerúsalem, ef þú hreinsar þig ekki. Hve lengi enn mun þetta vara?

b. Hórdóm þinn og losta-hví, hið svívirðilega fúllífi þitt - á fórnarhæðunum úti á víðavangi hefi ég séð viðurstyggðir þínar. Vei þér, Jerúsalem, þú munt ekki hrein verða - hve langt mun enn þangað til?

Þú tókst synina og dæturnar sem þú fæddir mér og færðir líkneskjunum í sláturfórnir til matar. Nægði hórdómur þinn ekki?

En í öllum ódæðisverkum þínum og hórdómi minntist þú ekki bernskudaga þinna þegar þú varst nakin og klæðlaus og spriklaðir í blóði þínu

Því að frá hjartanu koma illar hugsanir, manndráp, hórdómur, saurlifnaður, þjófnaður, ljúgvitni, lastmælgi

Ég segi ykkur: Sá sem skilur við konu sína, nema sakir hórdóms, og kvænist annarri drýgir hór

Farísear og fræðimenn koma með konu, staðna að hórdómi, létu hana standa mitt á meðal þeirra og sögðu við Jesú: „Meistari, kona þessi var staðin að verki þar sem hún var að drýgja hór“

◊ varaz þú [við] rán ok stuld, portkonur, hórdóm ok friðlulifnað, dufl ok lausyrði, dramb ok ofmetnaðr ok ágirni á annars fé, mútur eða mangaraskap. Morgindrykkjur ok náttsetur fyrir utan þann tíma, er til þess er settr í siðugra manna samsæti. Varaz ok prettvísi alla við þann sem trúir þér, bakmælgi ok lygilig fagrmæli, ok ofsvefn ok allan slenskap ok leti, blót eða bǫnnur (ɔ: blót ok bǫlvan) ok allskyns fúlyrði. Hritt af þér hryggleik ok úgleði, sorg ok hattri (ɔ: angri) — vare dig for ran og styld, skøger, hordom (horeri) og frillelefnet (boleri), dobbel ok løse ord, hofmod og stolthed, aager efter andens penge, gafver, makkerskab (prangeri). Morgen-drikken ok nat-sædt, foruden den time (tid), som til det er satt (forordnet) i skikkelige mænds samsæde. Vare dig og for underfund ved alle dem dig ere tro, bagvaskeri og løgnagtige favrmælenhed (sødtalenhed), for megen søfn, all dofvenhed og ladhed, blotten og banden og alskens (alle slags) fuulskab. Rif (kast) fra dig bekømring og uglæde (uløstighed), sorrig og anger: guarda't de robar i furtar, de les putes, d'adulteri i fornicació, dels jocs d'atzar i les bravetjades, d'orgull i d'arrogància, i de cobejar els béns d'altri, dels suborns i de mercadeig amb engany, de bevèrries matineres o de tecs nocturns, llevat que els facis en el moment adient, fixat per a fer-ne un, allà on seuran plegats homes ben educats, [guarda't també] de qualsevol mena de falsedats amb el qui confia en tu, de marparlar d'algú a les seves espatlles i de lloances falaces, de l'excés de dormir i de tota accídia i vessa, de flastomar i maleir i d'imprecacions de tota mena. Lleva't tota malenconia i tristesa, pena i desplaer (disgust) (vocabulari: #1. lausyrði: En Baetke 19874, pàg. 365, el considera sinònim de lausmæli n. Wortbruch. El nostre context escau malament a aquest significat. El context més aviat sembla requerir un significat bravata, fanfarronada, baladronada. D'aquí la meva traducció. El traductor danès li dóna el significat de paraules vanes)

hór·getinn, -getin, -getið <adj.>:

adulterí -ina, engendrat -ada fora del matrimoni, il·legítim -a (infant)

Þér vinnið verk föður yðar.“ Menn sögðu við hann: „Við erum ekki hórgetnir. Einn föður eigum við, Guð“

hór·gjald <n. -gjalds, -gjöld>:

paga f que es dóna a una prostituta pels seus serveis

a. „Þau eru skækjulaun mín sem ástmenn mínir greiddu mér“

b. „Þau eru hórgjald, sem friðlar mínir hafa gefið mér!“

a. Gleðstu ekki, Ísrael, fagnaðu ekki eins og aðrar þjóðir því að þú hóraðist, yfirgafst Guð þinn. Þú girntist skækjulaun á hverjum þreskivelli

b. Gleð þig ekki, Ísrael, svo að þú ráðir þér ekki fyrir kæti, eins og heiðnu þjóðirnar, því að þú hefir tekið fram hjá Guði þínum, þú hefir elskað hórgjald á öllum kornláfum

Mölvaðar skulu allar höggmyndir hennar og allur skækjuauður hennar borinn á eld. Ég eyði öllum skurðgoðum hennar því að fyrir hórgjöld eru þau fengin og að hórgjöldum skulu þau aftur verða

hór·gjarn, -gjörn, -gjarnt <adj.>:

fornicari -ària, fornicador -a, meretrici -ícia, que es prostitueix de grat

a. Þeir munu sýna þér hatur og svipta þig öllum eigum þínum og skilja þig eftir nakta og klæðlausa. Þú verður hórsek, blygðun þín beruð. Ólifnaður þinn og hórdómur hafa leitt þetta yfir þig af því að þú stundaðir ólifnað með framandi þjóðum og saurgaðir þig á skurðgoðum þeirra

b. Og þeir munu fara haturslega með þig og hafa á burt allan afla þinn og láta þig eftir nakta og bera, og þá mun verða flett ofan af hinni hórgjörnu blygðan þinni, lauslæti þínu og saurlifnaði þínum. Svo mun með þig farið, af því að þú eltir þjóðirnar, fyrir þá sök að þú saurgaðir þig á skurðgoðum þeirra

hór·karl <m. -karls, -karlar>:

adúlter m

En þér, seiðkonusynir, komið hingað, börn hórkarls og skækju

a. Auga hórkarlsins bíður rökkursins og hann hugsar: „Ekkert auga sér mig,“ og hylur andlit sitt skýlu

b. Og auga hórkarlsins bíður eftir rökkrinu, og hann segir: "Ekkert auga sér mig," og dregur skýlu fyrir andlitið

Landið er fullt af hórkörlum, landið syrgir vegna bölvunarinnar, beitilöndin í óbyggðunum skrælna. Þeir hlaupa á eftir illskunni, rangindi eru styrkur þeirra

Allir eru þeir hórkarlar, þeir eru sem glóandi ofn sem bakari þarf ekki að kynda á meðan deig er hnoðað þar til það hefur súrnað

Faríseinn sté fram og baðst þannig fyrir: Guð, ég þakka þér að ég er ekki eins og aðrir menn, ræningjar, ranglátir, hórkarlar eða þá eins og þessi tollheimtumaður

hjúskapurinn sé í heiðri hafður í öllum greinum og hjónasængin sé óflekkuð því að hórkarla og frillulífismenn mun Guð dæma

Sjáir þú þjóf leggurðu lag þitt við hann og hefur samneyti við hórkarla

hór·kerling <f. -kerlingar, -kerlingar>:

adúltera f

hór·kona <f. -konu, -konur. Gen. pl.: -kvenna>:

adúltera f

◊ a. Sá maður, sem fremur hór (nāˈʔaφ ~ נָאַף:   wə-ˈʔīʃ   ʔăˈʃɛr   ʝinˈʔaφ   ʔɛθ־ˈʔēʃɛθ   ʔīʃ,   וְאִישׁ, אֲשֶׁר יִנְאַף אֶת-אֵשֶׁת אִישׁ) með eiginkonu náunga síns, אֲשֶׁר יִנְאַף, אֶת-אֵשֶׁת רֵעֵהוּ ,skal líflátinn, bæði hórkarlinn (nɔˈʔēφ ~ נֹאֵף:   ˌmōθ־ʝūˈmaθ   ha-nnɔˈʔēφ,   מוֹת-יוּמַת הַנֹּאֵף) og hórkonan (nɔˈʔɛφɛθ ~ נֹאֶפֶת:   wə-ha-nnɔˈʔāφɛθ,   וְהַנֹּאָפֶת)

b. Þá er einhver drýgir hór með konu annars manns, drýgir hór með konu náunga síns, þá skal líflátinn verða bæði hórkarlinn og hórkonan

a. Og á enni hennar var ritað nafn, leyndardómur: Babýlon hin mikla, móðir alls saurlifnaðar og svívirðu á jörðunni

◊ b. og á enni hennar var ritað nafn, sem er leyndardómur: Babýlon hin mikla, móðir hórkvenna (ἡ πόρνη -όρνης:   Βαβυλὼν ἡ μεγάλη, ἡ μήτηρ τῶν πορνῶν καὶ τῶν βδελυγμάτων τῆς γῆς) og viðurstyggða jarðarinnar

a. Því að skækja fæst fyrir einn brauðhleif en ótrú kona náunga þíns sækist eftir lífi þínu

b. Því að skækja fæst fyrir einn brauðhleif, og hórkona sækist eftir dýru lífi

a. Þannig er atferli skækjunnar: Hún etur, þurrkar sér um munninn og segir: „Ég hef ekkert rangt gert“

b. Þannig er atferli hórkonunnar: Hún neytir, þurrkar sér um munninn og segir: "Ég hefi ekkert rangt gjört"

a. En þú varst samt ekki eins og skækja þar sem þú forsmáðir skækjulaunin. Kona, sem drýgir hór, tekur annan mann í stað eiginmanns síns. Öllum skækjum er greitt gjald en þú gafst ástmönnum þínum gjafir, barst á þá fé svo að þeir kæmu til þín hvaðanæva til að hórast með þér. Hórdómur þinn var með allt öðrum hætti en annarra kvenna því að ekki var leitað á þig til fylgilags, þú greiddir friðilslaun en þér voru ekki greidd skækjulaun. Þannig var atferli þitt gerólíkt atferli annarra

b. Og þó varst þú ekki eins og skækja, að þú hrúgaðir saman hvílutollum. Hórkona tekur aðra menn undir bónda sinn. Öllum skækjum er vant að greiða gjald, en þú þar á móti galtst öllum ástmönnum þínum kaup og ginntir þá með gjöfum til að koma til þín úr öllum áttum og fremja hórdóm með þér. Saurlifnaður þinn var með öðrum hætti en annarra kvenna. Menn hlupu ekki eftir þér til fylgilags, heldur greiddir þú friðilslaun, en þér voru engin laun goldin. Svo gagnstætt var þitt háttalag annarra kvenna

a. Því næst kveð ég upp dóm yfir þér samkvæmt ákvæðum um konur sem fremja hjúskaparbrot og morð. Ég mun gjalda þér með blóði, heift og afbrýði

b. Og ég mun láta sama dóm yfir þig ganga sem yfir hórkonur og þær, sem úthella blóði, og ég mun sýna þér heift og afbrýði

a. Þá sagði ég: Þessi skækja er illa farin af hórdómi, þó hórast þeir enn með henni. Menn komu til hennar. Þeir komu til Oholu og Oholíbu eins og menn koma til skækju. En réttlátir menn munu dæma þær eftir lagaákvæðum um hjúskaparbrot og morð því að þær eru hórsekar og hendur þeirra eru flekkaðar blóði

b. Þá sagði ég: ,Mun hin útslitna enn drýgja hórdóm? Munu menn enn hórast með henni?' Og menn gengu inn til hennar, eins og gengið er inn til hórkonu, þannig gengu þeir inn til Oholu og Oholíbu, saurlífiskvennanna. En réttlátir menn munu dæma þær sama dómi og hórkonur eru dæmdar og þær konur, er úthella blóði, því að hórkonur eru þær, og hendur þeirra eru blóði flekkaðar

hún er því talin hórkona ef hún verður annars manns að manni sínum lifandi. En deyi maður hennar er hún laus undan því lögmáli og telst ekki hórkona þótt hún verði annars manns

hór·mang <n. -mangs, no comptable>:

proxenetisme m

hór·mangari <m. -mangara, -mangarar>:

proxeneta m & f, macarró m, macarra m (cast.), alcavot m, alcavota f (Bal.)

hórr <m. hórs, hórar>:

1. (elskhugi) amant m (de dona casada)

2. (sá sem kokkálar e-n) rival m (de marit, ‘cuguçador’)

◊ ‘Ein þú værir, ǀ ef þú svá værir, ǁ vǫr ok grǫm at veri; ǁ einn ek veit, ǀ svá at ek vita þykkiomk, ǁ hór ok af Hlórriða, ǁ ok var þat sá inn lævísi Loki’: “Si ho fossis, series l'única cauta i reservada (spröde) davant un home. Fins allà on crec saber, també conec un rival d'en Hlórriði [que el va ‘cuguçar’]: i no fou cap altre més que l'arter Loki (vocabulari: #1. varr: Cf. Kuhn 1968³, pàg. 216: <...> vera varr at e-o (e-om) od. við e-t (e-n) sich vor etwas (jmdm.) in acht nehmen (Háv. 131, Ls. 54; ähnl. Am. 40) <...>; #2. gramr: Cf. Kuhn 1968³, pàg. 80: <...> rein menschlich ist gramir feinde (Háv. 31) und grǫm (f.) at veri spröde, abweisend gegen die Männer (Ls. 54) <...>; #3. svá at: Cf. Kuhn 1968³, pàg. 196: <...> auch sonst ist es nicht immer ‘so daß’: svá at menn viti soweit man weiß (Vkv. pr; ähnl. Ls. 54, HH. 40) <...>; #4. lævíss: Cf. Kuhn 1968³, pàg. 133: læ-víss adj. unheilkundig (beiwort Lokis: Hym. 37, Ls. 54)

hór·sekur, -sek, -sekt <adj.>:

culpable d'adulteri

a. En réttlátir menn munu dæma þær eftir lagaákvæðum um hjúskaparbrot og morð því að þær eru hórsekar og hendur þeirra eru flekkaðar blóði

b. En réttlátir menn munu dæma þær sama dómi og hórkonur eru dæmdar og þær konur, er úthella blóði, því að hórkonur eru þær, og hendur þeirra eru blóði flekkaðar

a. Ég mun skilja nokkra ykkar eftir. Þegar þeir ykkar sem sluppu undan sverðinu eru komnir meðal þjóðanna og ykkur hefur verið dreift um löndin munu þeir ykkar sem sluppu minnast mín á meðal þjóðanna sem þeir voru gerðir útlægir til. Þeir munu minnast mín sem hef kramið hórsek hjörtu þeirra sem sviku mig og hórsek augu þeirra sem tóku fram hjá mér með skurðgoðum sínum. Þá mun þeim bjóða við sjálfum sér[ vegna þeirra illverka sem þeir unnu með svívirðilegu athæfi sínu

b. En ég læt nokkra yðar komast undan sverðinu til annarra þjóða, og þegar yður hefur verið dreift um löndin, munu þeir, sem undan komust, minnast mín meðal þjóðanna, þangað sem þeir voru herleiddir, þegar ég hefi beygt þeirra blótfíknu hjörtu, sem gjörðust mér fráhverf, og þeirra blótfúsu augu, sem mæna eftir skurðgoðunum, og þá mun þeim bjóða við sjálfum sér vegna illverka þeirra, er þeir hafa framið með öllum svívirðingum sínum

hór·sveinn <m. -sveins, -sveinar>:

prostitut m, <HIST RELIG> noi hieròdul

◊ ævi þeirra lýkur í æskublóma og lífi þeirra lýkur meðal hórsveina (qāˈδēʃ ~ קָדֵשׁ:   wə-ħai̯ʝāˈθ-ām   ba-qqəδēˈʃīm,   וְחַיָּתָם, בַּקְּדֵשִׁים): p

♦ fyrir hórsök: per causa d'adulteri

En ég segi yður: Hver sem skilur við konu sína, nema fyrir hórsök, verður til þess að hún drýgir hór. Og sá sem gengur að eiga fráskilda konu drýgir hór

hóru·hús <n. -húss, -hús>:

casa f de putes

a. Hvers vegna ætti ég að fyrirgefa þér? Synir þínir hafa yfirgefið mig og svarið við þá sem ekki eru guðir. Ég mettaði þá en þeir hóruðust og gistu vændishús

◊ b. Hví skyldi ég fyrirgefa þér? Börn þín hafa yfirgefið mig og svarið við þá, sem ekki eru guðir, og þótt ég mettaði þá, tóku þeir fram hjá og þyrptust að hóruhúsinu (ˈbēi̯θ   zōˈnāh ~ בֵּית זוֹנָה:   wa-i̯ʝinˈʔāφū   ū-ˈβēi̯θ   zōˈnāh   ʝiθgɔˈδāδū,   וַיִּנְאָפוּ, וּבֵית זוֹנָה יִתְגּוֹדָדוּ): p

hóru·merki <n. -merkis, -merki. Gen. pl.: -merkja; dat.pl.: -merkjum>:

marca f d'adúltera

◊ a. Kærið móður yðar, kærið, því að hún er ekki eiginkona mín og ég ekki eiginmaður hennar. Hún skal fjarlægja skækjumerkið (zāˈnūn ~ זָנוּן:   wə-θāˈsēr   zənūˈnɛi̯-hā   mi-ppāˈnɛi̯-h,   וְתָסֵר זְנוּנֶיהָ מִפָּנֶיה) af andliti sínu og hórumerkið (naʔăˈφūφ ~ נַאֲפוּף:   wə-naʔăφūˈφɛi̯-hā   mi-bˈbēi̯n   ʃāˈδɛi̯-hā,   וְנַאֲפוּפֶיהָ מִבֵּין שָׁדֶיהָ) milli brjósta sinna: a.

b. Deilið á móður yðar, deilið á hana, því að hún er eigi mín kona og ég er ekki maður hennar, svo að hún fjarlægi hórdóm sinn frá andliti sínu og hjúskaparbrot sín frá brjóstum sínum

hórun <f. hórunar, hóranir>:

fornicació f

a. Þú hóraðist einnig með Assýríumönnum þar sem þú hafðir ekki fengið nægju þína. Þú hóraðist með þeim, fékkst samt ekki nóg. Þú jókst hórdóm þinn allt til Kaldeu, til lands kaupahéðnanna, en það varð þér ekki nóg

b. Og þú drýgðir hórdóm með Assýríumönnum, án þess að fá nægju þína, þú hóraðist með þeim og fékkst þó ekki nægju þína. Og þú útbreiddir hóranir þínar til Kaldealands, og enn nægði þér ekki

a. Hún leitaði lags við alla fremstu Assýringa í ólifnaði sínum og saurgaði sig á skurðgoðum allra þeirra sem hún girntist

b. Og hún helgaði þeim hóranir sínar, öllum úrvalsmönnum Assýringa, og hún saurgaði sig á skurðgoðum allra þeirra, er hún brann af girnd til

a. Hún lét ekki af ólifnaðinum, sem hún hóf í Egyptalandi, þar sem Egyptar höfðu lagst með henni í æsku hennar, gælt við meyjarbarm hennar og ausið yfir hana ólifnaði sínum

b. Þó lét hún ekki af hórunum sínum frá Egyptalandi, því að þeir höfðu legið með henni í ungdæmi hennar og farið höndum um meyjarbarm hennar og hellt yfir hana hóran sinni

hóru·svipur <m. -svips, -svipir>:

aires m.pl de puta, posat m de puta

◊ og þótt skúrunum væri haldið aftur og ekkert vorregn kæmi, þá varst þú með hórusvip (ˈmēt͡saħ   ʔiʃˈʃāh   zōˈnāh ~ מֵצַח אִשָּׁה זוֹנָה:   ū-ˈmēt͡saħ   ʔiʃˈʃāh   zōˈnāh   hāˈʝāh   lā-χ,   וּמֵצַח אִשָּׁה זוֹנָה הָיָה לָךְ), þú vildir ekki skammast þín: i encara que fallessin els ruixats i no hi haguessin pluges de primavera, gastaves aires de prostituta, no volies pas avergonyir-te'n

hósanna <interj.>:

hosanna (הוֹשַׁענָּא, ὡσαννά)

♦ hósanna í hæstu hæðum: hosanna a dalt del cel

Hósea <m. Hósea, pl. no hab.>:

Osees m, Hoixea m  (הוֹשֵׁעַ)

Hósea·bók <f. -bókar, pl. no hab.>:

<RELIG> llibre m d'Osees

hósta·hviður <f.pl -hviða (o: -hviðna)>:

(hóstakast) accés m (fl./pl.: accessos) de tos, atac m de tossina (Mall.) 

hósta·kast <n. -kasts, -köst>:

accés m (fl./pl.: accessos) de tos, atac m de tossina (Mall.) 

hóstar·kirtill <m. -kirtils, -kirtlar>: 1. <MED> tim m, timus m
        2. <CULIN> (úr kálfi, lambi og kiði) lleteroles f.pl, lletons m.pl



hósti <m. hósta, hóstar>: tos f, tossina f (Mall.)



hóstill <m. hóstils, hóstlar>: <MED> tim m, timus m

hótel <n. hótels, hótel>:

hotel m

◊ ég fór með leigubíl á hótelið: he anat a l'hotel amb taxi

♦ á hótelinu: a l'hotel

◊ geturðu keyrt okkur á hótelið okkar?: que ens pot dur fins al nostre hotel?

◊ hvar er hótel?: on hi ha un hotel?

◊ vitið þér um gott ~ ódýrt hótel?: que sabeu de cap bon hotel ~ de cap hotel baratet?

hótel·anddyri <n. -anddyris, -anddyri>: hall m d’hotel



hótel·gluggi <m. -glugga, -gluggar>: finestra f d'hotel
        útsýni um hótelgluggann: vista des de la finestra de l'hotel



hótel·íbúð <f. -íbúðar, -íbúðir>: hotel-apartament m



hótel·leiðarvísir <m. -leiðarvísis, -leiðarvísar>: guia f d’hotels



hótel·miðlun <f. -miðlunar, -miðlanir>: servei m de trobada d’allotjament a hotels



hótel·stjóri <m. -stjóra, -stjórar>: director m d'hotel, directora f d'hotel

hótel·þjónn <m. -þjóns, -þjónar>:

cambrer m d'hotel

hótun <f. hótunar, hótanir>: amenaça f

hraðar <adv. comp.>:

més ràpidament, més de pressa, més aviat (Mall.)

hrað·banki <m. -banka, -bankar>: caixer automàtic

hrað·braut <f. -brautar, -brautir>: (A-vegur) 1. (ókeypis, kostnaðarlaus) autovia f
        2. (með veggjaldi) autopista f

hrað·fengi <n. -fengis, -fengi>:

ràpid botí

◊ tak þér stórt spjald (gillāˈjōn gāˈδōl, גִּלָּיוֹן גָּדוֹל) og rita þú á það með algengu letri (bə-ˈḥεrεᵵ ʔĕˈnōš , בְּחֶרֶט אֱנוֹשׁ): "Hraðfengi - Skyndirán": agafa una post grossa i escriu-hi amb caràcters comuns: "Ràpid botí - Prompte pillatge"

hraði <m. hraða, hraðar>: velocitat f

hrað·námskeið <n. -námskeiðs, -námskeið>:

curs intensiu

♦ hraðnámskeið í e-u: curs intensiu de...

hrað·póstur <m. -pósts, no comptable>: correu m urgent
        í (o: með) hraðpósti: urgent



hraðsuðu·ketill <m. -ketils, -katlar>: escalfadora f d'aigua a pressió, bullidora f d'aigua a pressió (estri de cuina)



hraðsuðu·pottur <m. -potts, -pottar>: olla f a pressió (estri de cuina)



hraður, hröð, hratt: ràpid -a

hrafl <n. hrafls, no comptable>:

1. <GEN & FIG> engrunes f.pl, bocins m.pl (GEN = fragments, trossos; FIG = petita quantitat)

♦ hrafl úr e-u: engrunes d'una cosa

◊ ég hef nefnilega lesið ævisögu Einars Benediktssonar og man hrafl úr henni: val a dir que he llegit la biografia de n'Einar Benediktsson i [encara] en recordo fragments

2. (skran, rusl) deixalles f.pl (restes & andròmines)

hrafn <m. hrafns, hrafnar>: corb m (ocell Corvus corax)



hrafn·klukka <f. -klukku, -klukkur>: creixen m de prat (planta Cardamine pratensis)



hrafnklukku·bróðir <m. -bróður, -bræður>: morritort m (planta Lepidium sativum)

hrafns·önd <f. -andar, -endur (o: -andir)>:

ànec negre, morell m de mar negre (Val.), ànnera negra (Mall.), àneda negra (Men.) (ocell Melanitta nigra)

hrafn·tinna <f. -tinnu, -tinnur>: obsidiana f

hrakinn, hrakin, hrakið <adj.>:

1. <GEN> malmenat -ada, maltractat -ada

2. (sem er á hrakningi fyrir veðri, straumi o.s.fr.) que es troba en un estat llastimós (per haver estat a la mercè de les inclemències de la intempèrie, una tempesta, l'aigua, el vent etc., extenuat per la força del temperi, del corrent d'aigua, del vent etc.)

♦ mennirnir eru orðnir hraknir og blautir í vatninu: els homes quedaren xops i sense forces dins l'aigua (després de sotsobrar llur embarcació)

hrak·menni <n. -mennis, -menni>:

canalla m, miserable m

hrakning <f. hrakningar, hrakningar>:

1. <GEN> tracte humiliant i vexatori

♦ mörgum mundi betur þykja skjótur dauði en slíkar hrakningar, en mér mun fara sem mörgum öðrum, að lífið mun eg kjósa, ef kostur er: a molts una mort ràpida els semblaria millor que no pas aquestes vexacions, però jo faré igual que molts d'altres: si puc triar, triaré la vida

2. (skammaryrði) injúria f, invectiva f (paraula injuriosa)

♦ taka á hrakningum við e-n: omplir algú d'improperis

hraktir, hraktar, hrakin:

pl. de → hrakinn, hrakin, hrakið “malmenats, maltractats”

hrammur <m. hramms, hrammar>:

(framfótur rándýra & stór hönd) grapa f (urpa de depredador & mà grossa)

♦ skella hrömmum yfir e-ð: <LOC FIG> clavar l'urpa a una cosa, pegar grapada a una cosa, apoderar-se del que no és seu

◊ eigi skal nú það þó því að eg vil gjarna að þú takir handsölum á öllu fénu. Síðan vil eg bjóða Ólafi syni þínum til fósturs og gefa honum allt fé eftir minn dag því að eg á engan erfingja hér á landi og hygg eg að þá sé betur komið féið heldur en frændur Vigdísar skelli hrömmum yfir: aquesta vegada la cosa no anirà així perquè vull traspassar-te tot el meu cabal segellant aquest traspàs amb una encaixada de mans. A banda d'això, m'ofereixo per ésser el fósturfaðir del teu fill Olau a qui, a la meva mort, deixaré en herència tot el meu patrimoni, ja que aquí, en aquesta terra, no hi tinc hereus i crec que així es farà millor ús del meu cabal que si els parents de la Vigdís hi peguen arrambada

hrapa <hrapa ~ hröpum | hrapaði ~ hröpuðum | hrapað>: 1. <GEN> estimbar-se
           hrapa úr bjargi: estimbar-se de dalt d'una penya
           hrapa niður stiga: caure de dalt d'una escala
        2. (flugvél) caure, estavellar-se (avió)
        3. hrapa að ályktun að...: <LOC FIG> arribar a la conclusió que...

hrap·steinn <m. -steins, -steinar>:

<ASTRON> meteorit m

hrasa <hrasa ~ hrösum | hrasaði ~ hrösuðum | hrasað ║ >:

ensopegar, fer un pas en fals, travelar (Mall., Men.) (entrebancar-se, perdre l'equilibri per alguna cosa sense, però, sense arribar a caure)

hrata <hrata ~ hrötum | hrataði ~ hrötuðum | hratað ║ >:

1. (hrasa) ensopegar, travelar (Mall., Men.) (entrebancar-se, perdre l'equilibri per alguna cosa sense, però, sense arribar a caure)

2. (falla, velta ofan af e-u) caure a tomballons, caure de redolons (Mall., Men.) (caure fent tombarelles)

◊ Helgi ræður nú til þar sem honum þykir vænst og hefur í hendi öxi mikla. Gísli var svo búinn að hann hafði í hendi öxi og gyrður sverði og skjöld á hlið; hann var í kufli gráum og hafði gyrt að sér með reipi. Nú skopar Helgi skeið og hleypur upp á kleifarnar að Gísla. Hann snarar í móti Helga og reiðir upp sverðið og rekur á lendarnar svo að í sundur tók manninn í miðju og fellur sér hvor hluturinn ofan fyrir kleifarnar. Eyjólfur komst upp annars staðar og kom þar Auður í móti honum og lýstur á hönd honum með lurki svo að úr dró allt aflið úr og hratar hann ofan aftur: en Helgi llavors va córrer cap a l'indret per on creia que tindria més possibilitats d'atènyer la victòria. Duia una gran destral a la mà. En Gísli anava equipat de la següent manera: a la mà hi duia una destral, també duia una espasa cenyida i un escut al costat. Duia posada una cogulla grisa que se cenyia al cos amb una corda. Llavors, en Helgi va agafar fua i es va posar a córrer per pujar aquelles penyes escarpades amb la força de l'embranzida i fent d'anar en direcció de cap al Gísli. Aquest es va girar cap al Helgi, va brandir l'espasa i li descarregà un cop tan fort als costats que va xepar l'home en dos i cadascuna de les dues parts va rodolar de dalt de les penyes per avall. L'Eyjólfur va pujar a dalt per un altre indret i a ell li va sortir a l'encontre l'Auður i li pegà un cop al braç amb la seva clava de manera que el braç li va quedar sense força per usar-lo i llavors va baixar a rodolons de dalt d'aquelles penyes escarpades

◊ Þorgrími skruppu fæturnir og varð laus skjöldurinn og hrataði hann ofan af þekjunni: al Þorgrímur li van relliscar els peus, va perdre l'escut i va caure de rodolons del sostre

hraun <n. hrauns, hraun>: 1. (hraunleðja) lava f
        2. (hraunsvæði) camp m de lava

hraun·á <f. -ár, -ár>:

riera f de lava, riu m de lava

hraun·breiða <f. -breiðu, -breiður. Gen. pl.: -breiða o: -breiðna>:

(samfellt lag af hrauni yfir landi, flatneskja þakin hrauni) camp m de lava (extensió coberta de lava solidificada, capa de lava solidificada que cobreix una superfície més o menys plana)

hraun·búi <m. -búa, -búar>:

1. (jötunn sem býr í hrauni) ètun m dels camps de lava (ètun que viu als camps de lava)

2. aubrieta f (planta Aubrieta deltoidea syn. Alyssum deltoideum)

hraun·drýli <n. -drýlis, -drýli>:

<GEOL> hornito m (→ hraunketill)

hraun·flóð <n. -flóðs, -flóð>:

<GEOL> colada f de lava, torrent m de lava, colada volcànica, mantell m de lava

◊ árið 1783 rann mikið hraunflóð úr Lakagígum á Síðumannaafrétti „Skaftáreldar“. Er það talið eitt mesta hraunflóð sem runnið hefur á jörðinni í einu gosi. Hraunstraumarnir fylltu gljúfur Skaftár og Hverfisfljóts og runnu þar til byggða í tveimur elfum og reiddust svo út yfir láglendið. Hraunið tók af marga bæi og eyddi stórum landsvæðum í byggðinni: l'any de 1783, una gran colada de lava, [coneguda com] “Els focs de l'Skaftá”, va brollar de la cadena de cràters del Laki que hi ha al Síðumannaafréttur. Es considera que aquesta ha estat una de les majors colades de lava que hi hagi hagut a la terra en una sola erupció. Els corrents de lava van reblir les gorges de l'Skaftá i del Hverfisfljót i després, fluint en dos grans rius de lava, s'escolaren cap a les regions poblades, vessant-se sobre la Terra Baixa. La lava fosa va arregussar nombrosos masos i destruí vastes contrades de les regions habitades

hraun·flæði <n. -flæðis, -flæði, pl. no hab.>:

flux m de lava

hraun·foss <m. -foss, -fossar>:

cascada f de lava

hraun·gambri <m. -gambra, pl. no hab.>:

*molsa pilosa, *molsa vellutada, *molsa grisa (molsa Racomitrium lanuginosum)

hraun·gjall <n. -gjalls, no comptable>:

escòria volcànica

hraun·gjá <f. -gjár, -gjár. Gen. pl.: -gjáa; Dat. pl.: -gjám>:

fissura (o: fenedura) vocànica [ampla i profunda]

hraun·gúll <m. -gúls, -gúlar>:

<GEOL> dom m [de lava riolítica] (con de lava de dos-cents a tres-cents metres d'alçada format quan una lava extremadament viscosa, normalment riolítica, que es va acaramullant damunt la boca de la ximeneia del volcà) (→ troðgos)

hraun·hellir <m. -hellis, hellar>:

tub m de lava, tub volcànic, cova volcànica (cova d'origen volcànic)

hraun·kargi <m. -karga, -kargar>:

(breksía) bretxa volcànica (tipus de roca)

hraun·ketill <m. -ketils, -katlar>:

<GEOL> hornito m (→ hraundrýli)

hraun·kvika <f. -kviku, no comptable>:

lava [incandescent] (massa de lava incandescent que flueix de volcà) 

hraun·lag <n. -lags, -lög>:

<GEOL> capa de lava

hraun·óttur, -ótt, -ótt <adj.>:

1. (grýttur) pedregós -osa (pedrós)

2. (með miklum eldhraunum) ple -ena de camps de lava (superfície)

hraun·rás <f. -rásar, -rásir>:

curs m del flux volcànic (curs del torrent de lava)

hraun·rennsli <n. -rennslis, -rennsli>:

<GEOL> flux m de lava, torrent m de lava [fosa], colada f de lava

hraun·skvetta <f. -skvettu, -skvettur. Gen. pl.: -skvetta>:

<GEOL> esquitx m de lava

hraun·spýja <f. -spýju, -spýjur. Gen. pl.: -spýja>:

<GEOL> font f de lava, brollador m de lava

hraun·steinn <m. -steins, -steinar>:

pedra volcànica

hraun·straumur <m. -straums, -straumar>:

<GEOL> corrent m de lava

hraun·stöpull <m. -stöpuls, -stöplar>:

<GEOL> tap m de lava

hraun·tjörn <f. -tjarnar, -tjarnir>:

<GEOL> llac m de lava

hraun·tröð <f. -traðar, -traðir>:

<GEOL> canal m de lava

hraust·lega <adv.>:

1. (sterklega, með harðfengi, rösklega) amb energia (vigorosament, enèrgicament, amb força)

2. (með hugrekki) valentament (bravament, valerosament, coratjosament)

♦ berjast hraustlega: batre's coratjosament

◊ sýndu nú hugrekki. Við skulum berjast hraustlega (ħāˈzaq ~ חָזַק:   ħăˈzaq   wə-niθħazˈzaq   bəˌʕaδ־ʕamˈm-ēnū   ū-βəˈʕaδ   ʕāˈrēi̯   ʔɛ̆lɔˈhēi-̯nū,   חֲזַק וְנִתְחַזַּק בְּעַד-עַמֵּנוּ, וּבְעַד עָרֵי אֱלֹהֵינוּ) fyrir þjóð okkar og borgir Guðs okkar en Drottinn gerir það sem honum þóknast: mostra ara coratge. Lluitem amb coratge pel nostre poble i per les viles del nostre Déu. I que Jahvè faci el que li plagui!

◊ hann fól skapara heimsins að ráða úrslitum og hvatti menn sína til að berjast hraustlega (ἀγωνίζεσθαι γενναίως:   παρακαλέσας τοὺς σὺν αὐτῷ γενναίως ἀγωνίσασθαι μέχρι θανάτου) fram í dauðann fyrir lögmálið, musterið, borgina, föðurlandið og almannaheill. Sló hann síðan upp herbúðum hjá Módein: va encomanar al creador del món la decisió i exhortà els seus homes a lluitar valentament fins a la mort per la Llei, el temple, la ciutat, la pàtria i el bé públic. Després féu aixecar el seu campament a prop de Modín

◊ samt hikaði Níkanor við að berjast til blóðugra úrslita vegna þess orðs sem fór af hugprýði Júdasar og manna hans og hve hraustlega (ἔχειν ἐν τοῖς ἀγῶσιν εὐψυχίαν:   ὅμως δὲ ἀκούων ὁ Νικάνωρ ἣν εἶχον οἱ περὶ τὸν ᾿Ιούδαν ἀνδραγαθίαν καὶ ἐν τοῖς περὶ τῆς πατρίδος ἀγῶσιν εὐψυχίαν) þeir börðust fyrir föðurland sitt: tanmateix, en Nicànor hesitava a fer decidir la qüestió per la sang perquè corria la brama de la valentia d'en Judes i dels seus homes i del gran coratge amb què lluitaven per llur pàtria

3. (sem líður vel) saludablement (que fa cara de gaudir de bona salut)

♦ líta hraustlega út: fe cara d'estar sa

hraust·legur, -leg, -legt <adj.>:

1. (djarflegur) coratjós -osa (valerós, brau)

2. (styrklegur) que sembla fort (d'aspecte fort)

◊ farið þér inn í Suðurlandið og gangið á fjöll upp og skoðið landið, hvernig það er, og fólkið, sem í því býr, hvort það er hraustlegt eða veiklegt, fátt eða margt, og hvernig landið er, sem það býr í, hvort það er gott eða illt, og hvernig bæirnir eru, sem það býr í, hvort það eru tjöld eða víggirtar borgir, og hvernig landið er, hvort það er feitt eða magurt, hvort þar eru skógar eða ekki: entreu al Négueb i pugeu [després] a la muntanya i inspeccioneu el país com és i com és la gent que hi viu, si és forta o feble, si poc o molt nombrosa, i com és el país en el qual hi viu la gent, si és bo o dolent, i com en són les viles en les quals viuen, si són tendes o viles fortificades, i com és la terra, si és fèrtil o magra, i si hi ha boscos o no

3. (útlits) saludable (d'aspecte sa)

◊ og að tíu dögum liðnum voru þeir hraustlegri ásýndum og í betri holdum en öll hin ungmennin sem snæddu krásir konungs: i al cap de deu dies tenien un aspecte més saludable i estaven més plens de carns que tots els joves que menjaven les delicadeses del rei

♦ hraustlegur útlits: d'aspecte sa

hraust·leiki <m. -leika, no comptable>:

1. (hugrekki) bravura (o: bravesa; o: bravor) f (valentia, coratge)

2. (heilsa) bona salut (qualitat de sa, bon estat de salut)

3. (styrkleiki) robustesa f (vigoria, força)

hraust·menni <n. -mennis, -menni>:

1. (kraftamaður) home robust (home vigorós, fort)

2. (fullhugi) valent m, valenta f (persona coratjosa, valerosa)

◊ Benaja Jójadason, hraustmenni (ˌbɛn   ʔīʃ   ˈħaʝil ~ בֶּן אִישׁ חַיִל:   bənāˈʝāh   βɛn־ʝəhōʝāˈδāʕ   ˌbɛn־ʔīʃ־ˈħaʝil,   בְּנָיָה בֶן-יְהוֹיָדָע בֶּן-אִישׁ-חַיִל), frægur fyrir afreksverk sín, var frá Kabseel. Hann drap báða sonu Aríels frá Móab. Hann sté ofan í brunn (בְּתוֹךְ הַבּוֹר) og drap þar ljón einn dag, er snjóað hafði: en Benaià, fill d'en Iehoiadà, home valerós, famós per les seves proeses, era de Cavceel. Va matar els dos fills de l'Ariel, de Moab. Fou també ell qui va baixar a un pou (fossa) i hi va matar un lleó un dia que havia fet neu

◊ þá mun svo fara, að jafnvel hreystimennið (גַם-בֶּן-חַיִל) með ljónshjartað mun láta hugfallast, því að allur Ísrael veit, að faðir þinn er hetja og þeir hraustmenni (ˌbɛn ˈħaʝil ~ בֶּן חַיִל:   ˌū-βənēy-ˈħaʝil   ʔăˈʃɛr   ʔitˈt-ō,   וּבְנֵי-חַיִל אֲשֶׁר אִתּוֹ), sem með honum eru: s'esdevindrà que fins i tot el valent amb el cor de lleó perdrà el coratge, perquè tot Israel sap que ton pare és un heroi i uns valents els qui estan amb ell

◊ og ófriðurinn við Filista var harður alla ævi Sáls, og sæi Sál einhvern kappa eða eitthvert hraustmenni (ˌbɛn ˈħaʝil ~ בֶּן חַיִל:   wə-rāˈʔāh   ʃāˈʔūl   kāl־ˈʔīʃ   gibˈbōr   wə-ˌχāl־bɛn־ˈħaʝil   wa-i̯ʝaʔasˈφ-ēhū   ʔēˈlā-u̯,   וְרָאָה שָׁאוּל כָּל-אִישׁ גִּבּוֹר, וְכָל-בֶּן-חַיִל, וַיַּאַסְפֵהוּ, אֵלָיו), þá tók hann þann mann í sína sveit: i la guerra contra els filisteus fou aferrissada durant tota la vida d'en Saül, i qualsevol heroi i qualsevol valent que en Saül veiés, el reclutava per a les seves tropes

◊ þá fór og Sál heim til Gíbeu, og með honum fóru hraustmennin (ha-ˈħaʝil ~ הַחַיִל:   wa-i̯ˌʝēləˈχū   ʕimˈm-ō   ha-ˈħaʝil   ʔăʃɛr־nāˈɣaʕ   ʔɛ̆lɔˈhīm   bə-libˈb-ām,   וַיֵּלְכוּ עִמּוֹ--הַחַיִל, אֲשֶׁר-נָגַע אֱלֹהִים בְּלִבָּם), sem Guð hafði snortið hjartað í: llavors en Saül també se n'anà a ca seva a Guivà. L'hi acompanyaren els valents el cor dels quals Déu havia tocat

hraustur, hraust, hraust <adj.>:

1. (hughraustur, djarfur) valent -a (brau, valerós, coratjós)

2. (sterkur, harðfengur) fort -a (robust, capaç d'endurar, vigorós)

♦ hraustur til gangs: lleuger -a de cama, falaguer -a (Mall., Men.)

◊ „Dýr gerist nú læknishjálpin,“ sagði gamla konan og kinkaði kynlega kolli. Henni var ekki um að láta sóflana, en það var ekki heldur skemmtilegt fyrir hana að liggja þarna fótbrotin. Hún fékk því ókunna manninum sóflana, en hann reið áburðinum á fótinn, og jafnharðan stóð sú gamla upp og var stórum hraustari til gangs en áður (så gav hun ham risene, og lige så snart han havde gnedet salven på benet, rejste også den gamle mutter sig op, og gik meget bedre end før). Svo mikið fékk áburðurinn að gert, enda fékkst hann ekki heldur í neinni lyfjabúð: “Ell és ben cara ara l'ajuda mèdica!” va dir la vella mentre assentia d'una estranya manera amb el cap. No li agradava gaire la idea d'haver de deixar les graneres, però tampoc no li resultava gens divertit quedar ajaguda allà amb la cama trencada. Per això, va donar les graneres al desconegut i ell li va fregar la cama amb l'ungüent i la vella es va posar dreta tan ferrenya com abans i va caminar molt més falaguera que no abans. Vet aquí el que era capaç de fer l'ungüent, però no es podia pas adquirir a cap apotecaria

2. (heilsuhraustur, heilbrigður, heilsugóður) sa sana (que gaudeix de bona salut)

◊ þeir líða engar kvalir,eru líkamlega hraustir og vel á sig komnir: 

♦ heilbrigð sál í hraustum líkama: ment sana en cos sa, mens sana in corpore sano

♦ heill og hraustur: fresc i sa [com una rosa]

◊ þá dreymdi hann undarlegan draum. Honum þótti sólin og tunglið lúta sér, og hann sá föður sinn heilan og hraustan (og han så sin fader frisk og sund igen) og heyrði hann hlæja, eins og hann átti að sér að hlæja, þegar hann var allra kátastur. Yndisfögur stúlka, fagurhærð og síðhærð, með gullkórónu á höfði, rétti Jóhannesi hönd sína, og faðir hans sagði: „Sérðu hvílíka brúði þú hefur hlotið! hún er fríðust allra kvenna í heimi!“ Í því vaknaði hann, og allt hið fagra var horfið. Faðir hans lá liðinn og kaldur í rúminu, og enginn var hjá þeim. Vesalings Jóhannes!: llavors va somniar un somni estrany; va somniar que el sol i la lluna s'inclinaven davant ell i va veure son pare, de nou fresc i sa,i el sva sentir riure com sempre havia rigut quan estaba molt content. Una noia encisadora, amb una corona darauda sobre els seus cabells lluents i llargs, li allargava la mà; i son pare li va dir: "Veus quina núvia has aconseguit? És la dona més bonica de tot elmón". I aquest punt es va despertar i totes les belles coses del somni havien desaparegut. Son pare jeia mort i fred al llit i no hi havia ningú més amb ells. Pobre Joan!

♦ hraustur og heilsugóður: sa i fort [com un roure]

◊ „Ég á ekki nema fimmtíu dali í eigu minni,“ sagði Jóhannes, „það er allur arfurinn minn, en það fé skal ég gjarnan gefa ykkur, ef þið viljið lofa mér því, upp á æru og trú, að þið skulið láta vesalings dauða manninn í friði. Mér leggst eitthvað til, þó ég hafi ekki þessa peninga. Ég er hraustur og heilsugóður (jeg har sunde stærke lemmer, og Vorherre vil altid hjælpe mig), og guð mun hjálpa mér“: "No tinc més de cinquanta ríkisdalir. Són tot el que tinc!" els va dir en Joan. "Són tota la meva herència, però us donaré de grat aquests diners si em prometeu, honestament i sincerament, que deixareu en pau aquest pobre mort. Ja m'empescaré alguna cosa encara que no tingui aquests diners. Estic sa i fort i Déu m'ajudarà"

hrá·blautur, -blaut, -blautt <adj.>:

humit -ida i fred -a, mullat -ada i fred -a

♦ hráblautt hey: fenc humit (com si l'haguessin acabat de segar)

hrá·efni <n. -efnis, -efni>:

1. <GEN> matèria primera

◊ timbur er hráefni: la fusta és una matèria primera

2. (íssölustaður) material m (ingredient bàsic, matèria bàsica amb què hom construeix, cou etc.)

◊ gallar í hráefni: defectes del material

hrár, hrá, hrátt: cru -a, cruu crua (Mall.)

hrá·silki <n. -silkis, no comptable>:

seda crua

hreða <f. hreðu, hreður. Gen. pl.: hreða o: hreðna>:

1. (þræta, slagsmál) brega f, baralla f, raons f.pl  (disputa forta, discòrdia manifestada violentament)

2. (hryðja, hret) borrasca f (de pluja o de neu, temps fred amb pluja o neu, rufa)

3. (fuglahræða) espantaocells m, babota f (Val.), bubota f (Bal.) (espantall, ninot de palla per espantar ocells)

hreðjar <f.pl hreðja>:

(kynfæri karlmanns, einkum pungur) escrot m, collonera f (Mall.) (amb els testicles)

◊ þegar tveir menn eru í áflogum, og kona annars hleypur að til þess að hjálpa manni sínum úr höndum þess, er slær hann, og hún réttir út höndina og tekur um hreðjar honum (māˈβuʃ, מָבֻשׁ: bi-məβuˈʃā-u̯, בִּמְבֻשָׁיו), þá skalt þú höggva af henni höndina og eigi líta hana vægðarauga: quan dos homes es barallen, i la muller d'un d'ells hi corre per ajudar el seu home a deslliurar-se de les mans del qui li està pegant, i allarga la mà i l'agafa per les seves parts vergonyoses (els mevuixim), li tallaràs la mà a ella i no la miraràs pas amb ulls compassius

hreðja·steinn <m. -steins, -steinar>: 1. (eista) testicle m, senyal m (Mall.)
        2. (baggalútur) orquidòlit m, esquòlit m (per a l'explicació d'aquests termes, vulgueu veure → baggalútur)

hreðka <f. hreðku, hreðkur. Gen. pl.: hreðka o: hreðkna>:

rave m [llarg]  (planta Raphanus sativus i esp. la seva arrel)

<†>  hreður <n. hreðurs, no comptable>:

variant arcaica de → reður “penis”

hreður·skorinn, -skorin, -skorið <adj.>:

amb el penis amputat

♦ vera hreðurskorinn: <MED> haver sofert amputació del penis (o: tenir el penis amputat)  

◊ engum sem sætt hefur eistnamari eða er hreðurskorinn (kəˈrūθ   ʃāφəˈχāh ~ כְּרוּת שָׁפְכָה:   lɔʔ־ʝāˈβɔʔ   φəˌt͡sūaʕ־dakˈkāʔ   ū-χəˈrūθ   ʃāφəˈχāh   bi-qəˈhal   ʝəˈhwāh,   לֹא-יָבֹא פְצוּעַ-דַּכָּא וּכְרוּת שָׁפְכָה, בִּקְהַל יְהוָה) skal hleypa inn í söfnuð Drottins: no es deixarà pas entrar a la comunitat de Jahvè ningú que hagi patit esclafament dels testicles o amputació del penis

hrefna <f. hrefnu, hrefnur>:

1. corb m femella, corba f (femella d'ocell Corvus corax)

2. rorqual m d'aleta blanca (mamífer Balaenoptera acutorostrata syn. Balaenoptera rostrata)

hregg <n. hreggs, hregg>:

borrufada f (tempesta forta amb pluja i calamarsa)

◊ var bæði hregg og allmikið regn: hi feia una borrufada i una pluja molt violentes

hreiðra <hreiðra ~ hreiðrum | hreiðraði ~ hreiðruðum | hreiðrað>:

niar, nidificar

♦ hreiðra sig: fer el niu, niar

◊ fyrir norðan er flórgoðinn tekinn að hreiðra sig: al nord, el cabussó orellut ha començat a construir el niu

♦ hreiðra um sig [í e-u]: <FIG> encarxofar-se [a un lloc], instal·lar-se amb comoditat [a un lloc], apalancar-se [a un lloc] (cast., ekki ritm./no lit.) 

hreiðrun <f. hreiðrunar, hreiðranir>:

1. <GEN> nidificació f

2. <MED & VETER> implantació f (fixació a la mucosa uterina d'òvul fecundat)

♦ hreiðrun fósturvísis: implantació d'embrió

hreiður <n. hreiðurs, hreiður>:

1. <GEN> niu m (& Mall.), nieró m (Mall.) 

♦ byggja hreiðrið [í tré]: fer el niu [a un arbre]

♦ gera [sér] hreiður: #1. <GEN> fer el niu; #2. <FIG> fer-se un niuet

2. (egg & ungar í sama hreiðri) nierada f (ous & butzetes d'un mateix niu)

3. (hænuhreiður, í hænsnakofa) nieró m (de gallina)

4. (músarhreiður) cau m (de ratolí)